YENİ ÇEVİRİLERLE, "FOUCAULT KİTAPLIĞI"
Ayrıntı Yayınları’nın 2022’de başlattığı “Foucault Kitaplığı” projesi kapsamında bir yandan Michel Foucault’nun daha önce yayımlanan kitaplarına yenileri eklenirken diğer yandan da Fransız filozofun en temel metinleri, özel olarak kurulan bir ekiple yeniden çevriliyor. Atlas Publishing Lab’in proje koordinatörlüğünü üstlendiği proje kapsamında, Foucault’nun daha önce yayımlanmamış Tenin İtirafları ve Hapishaneye “Alternatifler” adlı iki eseri yayımlandı. “Foucault Kitaplığı” kapsamında Michel Foucault’nun tüm külliyatını okurlarla buluşturmaya hazırlanan Ayrıntı Yayınları, çok yakında Tehlike, Suç ve Haklar adlı eseri de yayımlayacak.
02 Ağustos 2023 - 16:20 - Güncelleme: 03 Ağustos 2023 - 13:57
Fransız filozof Michel Foucault’nun iktidar, benlik ve cinsellik üzerine düşüncelerimizi ve
varsayımlarımızı sonsuza dek değiştiren Cinselliğin Tarihi projesinin dördüncü ve son kitabı
olan Tenin İtirafları, Kilise düşüncesinin Batı’daki cinsellik ve öznellik deneyimlerini tarihsel
olarak nasıl etkilediğine işaret ediyor. Foucault’nun ölümünden otuz dört yıl sonra
yayımlanan kitap Murat Erşen’in çevirisiyle, Oğuz Tecimen ve Eda Çaça’nın editörlüğünde,
Ferda Keskin’in sunuşuyla Türkçeye kazandırıldı.
Ayrıntı Yayınları’nın “Foucault Kitaplığı” projesi kapsamında yayımlanan ikinci kitap ise,
filozofun Gözetleme ve Cezalandırma metninin yayımlanmasından hemen sonra, 1976’da
Montreal’de verdiği konferans metniyle orada sunduğu fikirler üzerine yapılmış mülakatları bir
araya getiren Hapishaneye “Alternatifler” oldu. Murat Erşen'in çevirisini üstlendiği kitap,
Ferda Keskin tarafından yayıma hazırlandı.
Jonathan Simon’ın Foucault’yla 1983’te yaptığı söyleşiden oluşan Tehlike, Suç ve Haklar
da, Utku Özmakas’ın çevirisi ve Stuart Elden’in Türkçe baskısına özel önsözüyle çok
yakında “Foucault Kitaplığı”ndan yayımlanacak.
“Foucault Kitaplığı”nda okurları bekleyen diğer kitaplar arasında Foucault’nun en temel
metinlerinin yeni çevirileri de bulunuyor. Fransız filozofun Hapishanenin Doğuşu, Kelimeler
ve Şeyler, Bilginin Arkeolojisi ile Deliliğin Tarihi adlı eserleri, önemli çevirmen ve editörlerin
değerli çalışmaları ve işbirliğiyle okurlarla buluşacak.
Projeye paralel olarak Atlas Publishing Lab ile Ayrıntı Yayınları’nın işbirliği ve Kadıköy
TESAK’ın mekân sahipliğinde düzenlenen konuşmaların kayıtlarına ise Foucault
Konuşmaları 1 , Foucault Konuşmaları 2 ve Foucault Konuşmaları 3 bağlantıları üzerinden
ulaşılabilir.
MICHEL FOUCAULT
Michel Foucault 1926’da Poitiers’de doğmuştur. 1946’da Fransa’nın en önemli eğitim kurumlarından École Normale Supérieure’e kabul edilir. Felsefe ve psikoloji okur. 1950’de girdiği Fransız Komünist Partisi’nden 1952’de ayrılır. Bir süre hastanelerde psikolog olarak çalışır.
1953’te Althusser’in yerine École Normale’de felsefe asistanı olur ve psikoloji eğitimine devam eder. Paris Psikoloji Enstitüsü’nden psikopatoloji ve deneysel psikoloji diplomaları alır. Marksist bir bakış açısıyla yazdığı ilk kitabı Maladie mentale et personnalité’dir (1954, Akıl Hastalığı ve Kişilik). Bu kitap, 1962 yılında gözden geçirilerek yeniden basılmış ve adı Maladie Mentale et Psychologie [Akıl Hastalığı ve Psikoloji, Çev. Emre Bayoğlu, Ayrıntı, 2013] olarak değiştirildi.
Sonra Georges Dumézil’in tavsiyesiyle İsveç Uppsala’daki Maison de France’a direktör olur. Burada Histoire de la folie à l’âge classique [Deliliğin Tarihi, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge, 1992] üzerine çalışmaya başladı ve tamamlayıp Clermont- Ferrand Üniversitesi’nde psikoloji dersleri verdikten sonra felsefe bölümünün başına geçer. Aynı yıl
Gilles Deleuze’le tanıştı. Bir yıl sonra Georges Bataille’ın kurmuş olduğu Critique dergisinin yayın kuruluna girdir ve Naissance de la clinique [Kliniğin Doğuşu, Çev. İnci Malak Uysal, Epos, 2002] adlı kitabını yayımladı.
1966’da ilk baskısı bir ayda tükenen ve büyük tartışmalara neden olan Les mots et
les choses [Kelimeler ve Şeyler, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge, 1994] çıkar. 1969’da Foucault’nunsKelimeler ve Şeyler’de kullandığı yöntemi açıklama denemesi olan L’Archéologie du savoir [Bilginins Arkeolojisi, Çev. Veli Urhan, Ayrıntı, 2011] yayımlanır. 1970’te Fransa’nın en prestijli kurumlarından Collège de France’ta kendisi için kurulan “Düşünce Sistemleri Tarihi” kürsüsüne seçilir. Bunun ardından Groupe Information sur les Prisons (G.I.P.: Hapishaneler Üzerine Enformasyon Grubu) adlız oluşumun kurucularından biri olur. Gerek bu grup gerek adalet, tıp, psikiyatri ve cinsellikle ilgili bir dizi
mücadele çevresinde yeni bir politik etkinlik biçiminin öncülüğünü yaptı..
Geleneksel parti politikalarının dışına çıkan bu etkinlik biçimi yeni bir eylem ve entelektüel anlayışını da beraberinde getirdi. 1973’te Bir Aile Cinayeti, (Çev. Alev Özgüner, Erdoğan Yıldırım, Ayrıntı, 2007) kitabı yayımlandı ve Sartre, Maurice Clavel’le birlikte Libération gazetesinin kuruluşuna katıldı
1975’te Surveiller et punir: Naissance de la prison [Hapishanenin Doğuşu, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge, 2013] yayımlandı. İktidar ilişkileri, teknikleri, stratejileri ve taktiklerinin yani modern Batı toplumlarında öznelliği kurma biçimlerinin analizini yaptığı bu kitap olağanüstü bir ilgi görür. 1976’da Histoire de la sexualité [Cinselliğin Tarihi, Çev. Hülya Uğur Tanrıöver, Ayrıntı, 2003] başlıklı ve altı cilt olmasını planladığı dizinin ilk kitabı La volonté de savoir (Bilme İstenci) çıkar. Özgürleşmenin yerine alternatif solarak kendini yaratmayı ve arzunun özgürleşmesi yerine zevki yoğunlaştırmayı öne çıkaran bakış açısını bu son kitabının ardından geliştirdi. Cinselliğin Tarihi'nin sekiz yıl sonra yayımlanan ikinci ve
üçüncü ciltlerine kadar geçen süre içinde önde gelen Fransız entelektüelleriyle birlikte İspanya’dan Polonya’ya çeşitli baskıcı rejimlere karşı yürütülen uluslararası kampanyalara katıldı.
Bütün bu süreç
içinde irili ufaklı birçok kitap, makale ve söyleşisi yayımlandı: Raymond Roussel [1963; Ölüm ve Labirent, Çev. Savaş Kılıç, Koç Üniversite Yay., 2013]; La grande étrangère [1963, 1964, 1971 (2013); Büyük Yabancı, Çev. Savaş Kılıç, Metis Yay., 2015]; Le beau danger Entretien avec Claude Bonnefoy[1968; Güzel Tehlike, Çev. Savaş Kılıç, Metis Yay., 2013]; Ceci n’est pas une pipe [1973; Bu Bir Pipo Değildir, Çev. Selahattin Hilav, YKY, 2005]; Il faut defendra la societe [1976 (1992); Toplumu Savunmak Gerekir, Çev. Şehsuvar Aktaş, YKY, 2008]; L’origine de I’hermeneutique de soi [1980 (2013); Hermenötiğin Kökeni, Çev. Şule Çiltaş Solmaz, Ayrıntı, 2017]; Colloqui con Foucault (Remarks on Marx), [1981; Marx’tan Sonra, Çev. Gökhan Aksay, Olvido, 2019]; Discours et vérité; La parresia
[1983 (2001); Söylem ve Hakikat, Çev. Kerem Eksen, Ayrıntı Yay., 2005]; Cours au Collège de France [2004; Collège de France Dersleri (1- Bilme İstenci Üzerine Dersler, 2- Güvenlik, Toprak, Nüfus, 3- Biyopolitikanın Doğuşu, 4- Öznellik ve Hakikat, 5- Öznenin Yorumbilgisi, 6- Hakikat Cesareti), Çev. Kerem Eksen, Ferhat Taylan, Alican Tayla, Sibel Yardımcı, Ferda Keskin, Adem Beyaz, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., 2015-2018]. Cinselliğin Tarihi’nin dördüncü cildi Les aveux de la chair ise ölümünden 34 yıl sonra 2018';de yayımlandı.
[Tenin İtirafları, Çev. Murat Erşen, Ayrıntı Yayınları, 2022]. Söz konusu makale ve söyleşilerinin yanı sıra dünyanın çeşitli ülkelerinde verdiği dersler 1994’te dört
cilt olarak Dits et écrits (Söylenmiş ve Yazılmışlar) [Seçme Yazılar (I- Entelektüelin Siyasi İşlevi, II- Özne ve İktidar, III- Büyük Kapatılma, IV- İktidarın Gözü, V- Felsefe Sahnesi, VI- Sonsuza Giden Dil), Çev. Ferda Keskin, Osman Akınhay, Işık Ergüden, Ayrıntı Yay., 2000-2006] yayınlandı.
varsayımlarımızı sonsuza dek değiştiren Cinselliğin Tarihi projesinin dördüncü ve son kitabı
olan Tenin İtirafları, Kilise düşüncesinin Batı’daki cinsellik ve öznellik deneyimlerini tarihsel
olarak nasıl etkilediğine işaret ediyor. Foucault’nun ölümünden otuz dört yıl sonra
yayımlanan kitap Murat Erşen’in çevirisiyle, Oğuz Tecimen ve Eda Çaça’nın editörlüğünde,
Ferda Keskin’in sunuşuyla Türkçeye kazandırıldı.
Ayrıntı Yayınları’nın “Foucault Kitaplığı” projesi kapsamında yayımlanan ikinci kitap ise,
filozofun Gözetleme ve Cezalandırma metninin yayımlanmasından hemen sonra, 1976’da
Montreal’de verdiği konferans metniyle orada sunduğu fikirler üzerine yapılmış mülakatları bir
araya getiren Hapishaneye “Alternatifler” oldu. Murat Erşen'in çevirisini üstlendiği kitap,
Ferda Keskin tarafından yayıma hazırlandı.
Jonathan Simon’ın Foucault’yla 1983’te yaptığı söyleşiden oluşan Tehlike, Suç ve Haklar
da, Utku Özmakas’ın çevirisi ve Stuart Elden’in Türkçe baskısına özel önsözüyle çok
yakında “Foucault Kitaplığı”ndan yayımlanacak.
“Foucault Kitaplığı”nda okurları bekleyen diğer kitaplar arasında Foucault’nun en temel
metinlerinin yeni çevirileri de bulunuyor. Fransız filozofun Hapishanenin Doğuşu, Kelimeler
ve Şeyler, Bilginin Arkeolojisi ile Deliliğin Tarihi adlı eserleri, önemli çevirmen ve editörlerin
değerli çalışmaları ve işbirliğiyle okurlarla buluşacak.
Projeye paralel olarak Atlas Publishing Lab ile Ayrıntı Yayınları’nın işbirliği ve Kadıköy
TESAK’ın mekân sahipliğinde düzenlenen konuşmaların kayıtlarına ise Foucault
Konuşmaları 1 , Foucault Konuşmaları 2 ve Foucault Konuşmaları 3 bağlantıları üzerinden
ulaşılabilir.
MICHEL FOUCAULT
Michel Foucault 1926’da Poitiers’de doğmuştur. 1946’da Fransa’nın en önemli eğitim kurumlarından École Normale Supérieure’e kabul edilir. Felsefe ve psikoloji okur. 1950’de girdiği Fransız Komünist Partisi’nden 1952’de ayrılır. Bir süre hastanelerde psikolog olarak çalışır.
1953’te Althusser’in yerine École Normale’de felsefe asistanı olur ve psikoloji eğitimine devam eder. Paris Psikoloji Enstitüsü’nden psikopatoloji ve deneysel psikoloji diplomaları alır. Marksist bir bakış açısıyla yazdığı ilk kitabı Maladie mentale et personnalité’dir (1954, Akıl Hastalığı ve Kişilik). Bu kitap, 1962 yılında gözden geçirilerek yeniden basılmış ve adı Maladie Mentale et Psychologie [Akıl Hastalığı ve Psikoloji, Çev. Emre Bayoğlu, Ayrıntı, 2013] olarak değiştirildi.
Sonra Georges Dumézil’in tavsiyesiyle İsveç Uppsala’daki Maison de France’a direktör olur. Burada Histoire de la folie à l’âge classique [Deliliğin Tarihi, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge, 1992] üzerine çalışmaya başladı ve tamamlayıp Clermont- Ferrand Üniversitesi’nde psikoloji dersleri verdikten sonra felsefe bölümünün başına geçer. Aynı yıl
Gilles Deleuze’le tanıştı. Bir yıl sonra Georges Bataille’ın kurmuş olduğu Critique dergisinin yayın kuruluna girdir ve Naissance de la clinique [Kliniğin Doğuşu, Çev. İnci Malak Uysal, Epos, 2002] adlı kitabını yayımladı.
1966’da ilk baskısı bir ayda tükenen ve büyük tartışmalara neden olan Les mots et
les choses [Kelimeler ve Şeyler, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge, 1994] çıkar. 1969’da Foucault’nunsKelimeler ve Şeyler’de kullandığı yöntemi açıklama denemesi olan L’Archéologie du savoir [Bilginins Arkeolojisi, Çev. Veli Urhan, Ayrıntı, 2011] yayımlanır. 1970’te Fransa’nın en prestijli kurumlarından Collège de France’ta kendisi için kurulan “Düşünce Sistemleri Tarihi” kürsüsüne seçilir. Bunun ardından Groupe Information sur les Prisons (G.I.P.: Hapishaneler Üzerine Enformasyon Grubu) adlız oluşumun kurucularından biri olur. Gerek bu grup gerek adalet, tıp, psikiyatri ve cinsellikle ilgili bir dizi
mücadele çevresinde yeni bir politik etkinlik biçiminin öncülüğünü yaptı..
Geleneksel parti politikalarının dışına çıkan bu etkinlik biçimi yeni bir eylem ve entelektüel anlayışını da beraberinde getirdi. 1973’te Bir Aile Cinayeti, (Çev. Alev Özgüner, Erdoğan Yıldırım, Ayrıntı, 2007) kitabı yayımlandı ve Sartre, Maurice Clavel’le birlikte Libération gazetesinin kuruluşuna katıldı
1975’te Surveiller et punir: Naissance de la prison [Hapishanenin Doğuşu, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge, 2013] yayımlandı. İktidar ilişkileri, teknikleri, stratejileri ve taktiklerinin yani modern Batı toplumlarında öznelliği kurma biçimlerinin analizini yaptığı bu kitap olağanüstü bir ilgi görür. 1976’da Histoire de la sexualité [Cinselliğin Tarihi, Çev. Hülya Uğur Tanrıöver, Ayrıntı, 2003] başlıklı ve altı cilt olmasını planladığı dizinin ilk kitabı La volonté de savoir (Bilme İstenci) çıkar. Özgürleşmenin yerine alternatif solarak kendini yaratmayı ve arzunun özgürleşmesi yerine zevki yoğunlaştırmayı öne çıkaran bakış açısını bu son kitabının ardından geliştirdi. Cinselliğin Tarihi'nin sekiz yıl sonra yayımlanan ikinci ve
üçüncü ciltlerine kadar geçen süre içinde önde gelen Fransız entelektüelleriyle birlikte İspanya’dan Polonya’ya çeşitli baskıcı rejimlere karşı yürütülen uluslararası kampanyalara katıldı.
Bütün bu süreç
içinde irili ufaklı birçok kitap, makale ve söyleşisi yayımlandı: Raymond Roussel [1963; Ölüm ve Labirent, Çev. Savaş Kılıç, Koç Üniversite Yay., 2013]; La grande étrangère [1963, 1964, 1971 (2013); Büyük Yabancı, Çev. Savaş Kılıç, Metis Yay., 2015]; Le beau danger Entretien avec Claude Bonnefoy[1968; Güzel Tehlike, Çev. Savaş Kılıç, Metis Yay., 2013]; Ceci n’est pas une pipe [1973; Bu Bir Pipo Değildir, Çev. Selahattin Hilav, YKY, 2005]; Il faut defendra la societe [1976 (1992); Toplumu Savunmak Gerekir, Çev. Şehsuvar Aktaş, YKY, 2008]; L’origine de I’hermeneutique de soi [1980 (2013); Hermenötiğin Kökeni, Çev. Şule Çiltaş Solmaz, Ayrıntı, 2017]; Colloqui con Foucault (Remarks on Marx), [1981; Marx’tan Sonra, Çev. Gökhan Aksay, Olvido, 2019]; Discours et vérité; La parresia
[1983 (2001); Söylem ve Hakikat, Çev. Kerem Eksen, Ayrıntı Yay., 2005]; Cours au Collège de France [2004; Collège de France Dersleri (1- Bilme İstenci Üzerine Dersler, 2- Güvenlik, Toprak, Nüfus, 3- Biyopolitikanın Doğuşu, 4- Öznellik ve Hakikat, 5- Öznenin Yorumbilgisi, 6- Hakikat Cesareti), Çev. Kerem Eksen, Ferhat Taylan, Alican Tayla, Sibel Yardımcı, Ferda Keskin, Adem Beyaz, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., 2015-2018]. Cinselliğin Tarihi’nin dördüncü cildi Les aveux de la chair ise ölümünden 34 yıl sonra 2018';de yayımlandı.
[Tenin İtirafları, Çev. Murat Erşen, Ayrıntı Yayınları, 2022]. Söz konusu makale ve söyleşilerinin yanı sıra dünyanın çeşitli ülkelerinde verdiği dersler 1994’te dört
cilt olarak Dits et écrits (Söylenmiş ve Yazılmışlar) [Seçme Yazılar (I- Entelektüelin Siyasi İşlevi, II- Özne ve İktidar, III- Büyük Kapatılma, IV- İktidarın Gözü, V- Felsefe Sahnesi, VI- Sonsuza Giden Dil), Çev. Ferda Keskin, Osman Akınhay, Işık Ergüden, Ayrıntı Yay., 2000-2006] yayınlandı.
FACEBOOK YORUMLAR