TÜRKİYE'DE TABELÂLAR DA TÜRK HARFLERİ İLE YAZILIR

Prof. Dr.  Türk:
“CHP’li belediyelerin işyeri tabelâlarının Arap harfleri ile değil, Türk harfleri ile yazılmasını zorunlu tutmasını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Arapça alerjisinin hortlaması’, CHP Genel Başkanı Özel’in ‘çiğ popülizm’ olarak nitelemesi doğru olmamıştır. Uygulama, Atatürk inkılâplarının en önemlilerinden biri olan yazı devrimine ilişkin 1353 sayılı Kanun’un   gereğidir.”

 Türkiye’ye özellikle Suriye’den sığınmacı olarak gelip burada dükkân, mağaza açan Arapların ya da onlara mal  satmak isteyen Türklerin Arap harfleri ile yazılmış tabelâlar kullanmalarına Cumhuriyet Halk Partili başkanların yönetimindeki belediyelerce izin verilmemesi, en yüksek düzeyde eleştiri konusu oldu. Cumhur-başkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Arapça alerjisi yeniden hortladı”; CHP Genel Başkanı Özgür Özel, “Bizim belediye başkanlarımız çiğ popülizmin aktörleri olmayacaktır. Arapça tabelâlara yapılan saygısızlık, ana dili Arapça olan milyonlarca Türk vatandaşına yapılmış olur” dedi. Bu konuda eski Devlet, Millî Savunma ve Adalet Bakanı  Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, yazılı bir açıklama yaptı:
“Söz konusu Arapların Türkiye’de çalışma ve işyeri açma konusunda gerekli izinleri aldıkları varsayımıyla doğrudan açtıkları işyerleri tabelâlarının hangi alfabe ile  yazılması gerektiği, hiçbir duraksamaya yol açmayacak kadar açıktır. Anayasa’mızın 174. maddesinde inkılap (devrim) kanunları arasında yer alan 1 Kasım 1928 tarih ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun’un  1 ve 2.  maddeleri –günümüz Türkçesiyle– şöyledir:
‘Madde 1 – Şimdiye kadar Türkçeyi yazmak için kullanılan Arap harfleri yerine Lâtin temelinden alınan ve ekli cetvelde şekilleri gösterilen harfler (Türk harfleri) ad ve hukuku ile kabul edilmiştir.
  Madde 2 –  Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren Devletin bütün daire ve kurumlarında ve bütün ortaklık, dernek ve özel kurumlarda Türk harfleriyle yazılmış olan yazıların kabulü ve işleme konulması zorunludur.’
3 Kasım 1928 tarih ve 1030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren bu Kanun, 96 yıldan beri hiçbir değişikliğe uğramaksızın yürürlüktedir. Anayasa’nın 174. maddesindeki ifade ile ‘Türk toplumunu çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne çıkarma’ amacıyla kabul edilen ‘inkılâp kanunları’ arasında yer alan bu Kanun,  gerçekleştirdiği yazı devrimi ile 20. yüzyılda Türk aydınlanmasının başlangıcı olmuştur. Tabelâların da yazı devriminin getirdiği Türk harfleri ile yazılması, 1353 sayılı Kanun gereğince zorunludur. CHP’li belediyeler, işyeri tabelâlarında bu zorunluğa uyulmasını istemektedirler. 3.7.2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinin (n) bendinde göre  ‘Reklâm panoları ve tanıtıcı tabelâlar konusunda standartlar getirmek’, belediyelerin yetkileri arasındadır.

Dolayısıyla CHP’li belediyelerin tabelâların Arap harfleriyle değil, Türk harfleriyle yazılmasını istemesi, ne Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ifadesiyle ‘Arapça alerjisinin hortlaması’, ne CHP Genel Başkanı Özel’in  ifadesiyle ‘çiğ popülizm’ niteliğindedir. Erdoğan Cumhurbaşkanı olarak, Özel milletvekili olarak göreve başlarken ‘Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı kalacağına’ ant içmiştir (AY m. 103,  81). Dolayısıyla Atatürk inkılâplarının en önemlilerinden biri olan yazı devrimine ilişkin 1353 sayılı Kanun’un gereği olan bir uygulamayı desteklemeleri gerekirken böyle konuşmaları doğru olmamıştır. Hele  yazı devrimini yapan Atatürk’ün kurduğu CHP’nin bugünkü Genel Başkanının tabelâlar konusunda doğru uygulamayı yapan   belediye başkanları ile çelişkiye düşen bir konuşma yapması büyük bir talihsizliktir.”
(14.5.2024)