Usta tiyatrocu KAZIM ERYÜKSEL'in ardından…

Bir tiyatro aşığıydı...

Tüm yaşamını tiyatro ve oyunculuğa adamış bir sanat sevdalısıydı…

18 yaşında adım attığı sahnelere büyük bir aşkla 50 yılını verdi…

Tiyatro onun; annesi, babası, evladı kısacası ailesi idi…

                                 
Gecesinde, gündüzünde, aklında fikrinde, ruhunda hep tiyatro vardı… Katkıda bulunmak, sanata bir şeyler verebilmek çabasıyla, bedeni ve ruhu ile daima yarış halinde olurdu…

Çok doğal ve içten sergilediği, üstün performansla ortaya koyduğu oyunculuğu ile seyircilerin yüksek oranda beğenisini kazanma başarısını her zaman yakalardı.

Eğitmenlik döneminde de öğrencilerine; tiyatronun ne olduğunu, inceliklerini, sevgisini çok güzel öğretir, kendi yazdığı oyunları sahneye uyarlayıp, kişilerin yapısı ve karakterine göre de rol dağıtması konusunda ustalığını her zaman gösterirdi.

***
Kadıköy Bahariye Caddesi’ndeki  Tercüman Gazetesi’nin Kadıköy Bürosu sorumlusu olduğum zamanlardı..

1983 yılı Mart ayı içinde bir gün, tanıdıklar aracılığı ile Halk Eğitim Merkezi karşısındaki pasajda bir tiyatronun faaliyete geçtiği aktarıldı. Fotoğraf makinemi alıp gittim..
“Haydi Buyur Tiyatrosu…” idi adı..
.
Sahibi ve oyuncu Kazım Eryüksel’le tanıştım… Çok sıcak karşılayıp, toplumsal konuları, yani insanların gündeminde olan ne varsa onları sahneye taşıyıp, seyirciye aktardıklarını anlattı.

Benim de ilgimi çekti zira, bir vatandaş olarak günlük hayatta yaşanan ne olabilirdi diye bir an düşününce, hayat pahalılığı, siyaset ve her türlü sorun aklıma geliyordu. Sorunlar, bir tiyatro oyunuyla dram olarak ya da komedi olarak karşınıza geliyorsa ve ister istemez sizi etkisi altına alıp çözüm de sunuyorsa, mutlaka kendinize bir ders çıkarırsınız.
İşte, Kazım Eryüksel’in başarılı bir tiyatrocu olmasının sırrı da bu idi: “Toplumsal olmak…”

***
Ertesi gün gazetede yayınlanan haberi çok beğendiğini söylemek için büromuzu ziyaret etti..

Kazım Eryüksel ile olan gazeteci tiyatrocu irtibatı zamanla iyi bir arkadaşlığa yol açtı. Mesai bitiminde, Kadıköy, PTT’nin sırasında “Ahmet Erol’un sahibi olduğu Olimpiyat Cafe’de sık sık buluşurduk. Aramıza meslektaşlarımın yanısıra, rahmetli tiyatrocu Hadi Çaman da katılır, çok güzel sohbetler eder, fikir alışverişlerinde bulunurduk.

Eryüksel, yaz sezonu gelince turnelere başladı ve uzun zaman görüşemedik… Ben de Günaydın-Tan gazetelerinin Kadıköy Bürosu'nda görevliydim o sıralar... Aradan bir hayli zaman geçmesine rağmen bir gün tesadüfen karşılaştık kendisi Bakırköylü Sanatçılar Derneği'nde(BASAD) tiyatro kursları verdiğini söyledi…

Ara sıra telefonla görüşebiliyorduk. Uzun bir zaman sonra, arayıp hatırını sordum.. Bakırköy’de kendisine ait ofis açtığını hatta bir küçük bir sahne de kurduğunu söyledi.
Birkaç gün sonra, ziyaret ettim. O gün, kendi yazdığı ve kitap haline getirdiği; “Adalet Adaleti Arıyor” oyununun provası vardı. Kazım, yine toplumdaki bir yarayı gözler önüne sermişti, kocasını öldürüp hapse giren bir kadının dramı sahneleniyordu.



Kazım; kitapta da yazdığı gibi oyun hakkında şu yorumu yapmıştı:

“Onun adı Adalet. Cinsi: Kadın… Kocasını kömür karalı baltayla parça parça eden bir canavar... Neden?.. Onu hangi koşullar, hangi cefalar canavar etti?.. O kadar fedakar kadını yiyip bitiren, tüketen, yok eden kimdi?.. İçinde yaşattığı can, kalbindeki sevgiyi katledenler, suçlayanlar, mahkum edenler... Neden yaptılar bu katliamı?.. Niçindi nankörlük?.. Ve o neden inkar etmedi yaptığını; ve pişman olmadı yaptığına?.. Her yanıt başka bir soruyu doğurmakta ve her soru Adalet'in adaletine yanıt bulmaya çalışmak deviminde...Bunun için Adalet, adaleti arayıp duracak vicdanımızda, mantığımızda, adalet terazimizde..”

Öğrencileri rollerini öyle benimsemişler, o kadar doğal oynuyorlardı ki provayı izlerken çok etkilendim…Sonuna kadar izleyemediğim için, yeniden görüşmek dileğiyle ayrıldım…

Yine aradan biraz zaman geçti, bir gün cep telefonundan kendisini aradım karşıma eşi çıktı ve bir süre önce vefat ettiğini söylemesiyle şok oldum…

Toplumsal olayları yazıp sahnelemeyi planlamış, nice projeleri hayata geçirerek sanata katkılar sunmayı hedeflemişti Kazım Eryüksel…

Kısmet olmadı, yarım kaldı idealleri ne yazık ki..

On yıl önce bugün 20 Mayıs 2013’te aramızdan ayrılan değerli dostuma Allah’tan rahmet, kederli ailesine,yakınlarına ve tiyatro camiasına baş sağlığı dilerim..Işıklar içinde uyusun…

***
Kazım Eryüksel 1945 yılında doğdu. 1963’de Devlet Tiyatroları Çocuk Bölümü’nde oyuncu olarak görev alarak sahne ile tanıştı. 1965’de İstanbul Belediye Konservatuarı, Tiyatro Bölümü’nde öğrenim gördü. Tiyatro-sinema-televizyon filmi ve dizileriyle ömür tüketen Eryüksel bir çok tiyatroda başroller oynadı.

Filmlerde ve dizilerde canlandırdığı unutulmaz karakter tipleriyle yakından tanıdığımız Eryüksel, son 12 yıldır oyunculuğun yarısıra tiyatro eğitmenliği de yaptı.

1974 yılında senaryo yazmaya başlayan Eryüksel, bugüne bir çok ödülün de sahibi. TRT'de gösterilen “Çığ” isimli oyunun senaryosu, TOBAV'da “Başakzar” adlı oyunu ile Kültür Bakanlığı Hasan Ali Yücel Oyun Yazarlığı Yarışması’nda “Gri Bölgeler” isimli oyunu ödüle layık görüldü.

Kazım Eryüksel 70'li yıllarda "Hadi Buyur Tiyatrosu" adıyla kendi topluluğunu kurdu ve çeşitli temsiller verdi. Eryüksel, "Kapıcılar Kralı", "İskilipli Atıf Hoca", "Göl", "Şimdi Sıra Kimde", "Dönüş Yemini", "Kezban Yenge" adlı filmlerin yanısıra çok sevilen "Mahallenin Muhtarları" adlı dizide de oynadı.

Sanatçının eserleri şunlar:

Kitapları:
Yıldızlar Uzak Değil ve Bir Garip Yazgı adında iki öykü ile yazdığı oyunlar; Adalet Adaleti Arıyor-Yontu ve Başaklar-Mahkumlar’ı iki kitapta topladı
Rol Aldığı Bazı Tiyatro Oyunları:
Bir Don Kişot / Sütçünün oğlu - 1962
Senaryosunu Yazdığı Film ve Diziler:
Aşkın Gücü (Sinema Filmi 1995)
Analar Ölmez (Sinema Filmi 1995)
Şenlik Var (Sinema Filmi 1994)
Gönül Bahçelerinde (Sinema Filmi 1994)
İçimizdeki Sevgi (Sinema Filmi 1993)
Üçüzler (TV Dizisi 1993)
Su Taşı (Sinema Filmi 1993)
Oğlum ve Ben (Sinema Filmi 1993)
Hayat Kavgası (Sinema Filmi 1993)
Dışlanmış / Lekeli Melek (Sinema Filmi 1993)
Rol Aldığı Film ve Diziler:
Akasya Durağı (TV Dizisi 2008)
Memleket Hikayeleri - Elindedir Bağlama (TV Filmi 2007)
İstanbul'da Bir Yıldız (TV Filmi 2006)
Taşa Yazılan Aşk (TV Dizisi 2006)
Diyet (Amca, TV Filmi 2006)
Anka Kuşu (Sinema Filmi 2006)
Kezban Yenge (Mesut, TV Dizisi 2005)
Bodrum Hakimi (TV Filmi 2005)
Türkü Filmi (TV Dizisi 2004)
Sırlar Dünyası / Sır Kapısı (TV Dizisi 2002)
Bir Talih Hikayesi (Kısa Film 2001)
Hızır Bey (TV Dizisi 2000)
Ayrı Dünyalar (Doktor, TV Dizisi 1998)
Dönüş Yemini (Sinema Filmi 1996)
Bir Nefes Sevgi (Çöpçü, Sinema Filmi 1996)
Şark Kahvesi (TV Dizisi 1995)
Kızımı Arıyorum (TV Dizisi 1993)
Zübük (Fotoğrafçı, Sinema Filmi 1980)
Mukaddes Vazife (Sinema Filmi 1979)
Yok Deve (Sinema Filmi 1975)
Ye Beni Mahmut (Sinema Filmi 1975)
Erkeğim Benim (Sinema Filmi 1975)
Bize Koca Gerek (Sinema Filmi 1975)
Anasının Kızı (Hakem, Sinema Filmi 1975)
Dağ ve Şapkalar adında iki de radyo oyunu yazdı