Mehmet ÜNLÜ

Mehmet ÜNLÜ

[email protected]

Dünyada 90 Yaşında Sahneye Çıkan Tek Kadın Şarkıcı: Omara Portuondo Peláez

11 Mayıs 2020 - 19:07 - Güncelleme: 13 Temmuz 2021 - 16:17

Değerli okuyucular,

Şarkıların mutlaka yaşanmış gerçek öykülerden ortaya çıktığını vurgulamıştım. Zaman zaman o öykülerin nasıl gerçekleştiğini aktarıp sizlerle paylaşmaktayım.
Bu yazımda ise, Latin Dünyası’nda, dolayısıyla dünya genelinde tanınmış bir sanatçıdan bahsedeceğim.
Ülkemizde bir çok sanatçı yetiştiren ve dünyada 95 yaşında tek başına piyano çalıp şarkı söyleyerek tarihe geçen İlham Gencer gibi, Omaro Portuondo da 90 yaşında halen sahnelerde, o muhteşem sesiyle gönülleri fethetmeye devam ediyor.
***

Kendisi aynı zamanda da bir dansçı olarak, Küba’nın popüler vokal grubu Cuarteto d'Aida'nın kurucu üyesi Omaro Portuondo, uzun kariyeri boyunca Julio Gutierrez Juanito Marquez ve Chucho Valdez gibi birçok önemli Küba müzisyeni ile işbirliği yaptı . 
Öncelikle boleros yorumuyla bilinmesine rağmen, Caz'dan Cubano'ya kadar çok çeşitli tarzlarda şarkılar söyledi. 1996'dan bu yana, kapsamlı bir şekilde turnelere çıkan ve toplulukla birkaç albüm yapan Buena Vista Social Club projesinin bir parçası.  2009'da en iyi çağdaş tropik albüm için Latin Grammy Ödülü ve 2019'dahil üç yıl üst üste kez Grammy Ödülü  aldı .
***
29 Ekim 1930'da Havana'nın Cayo Hueso semtinde doğan Portuondo'nun üç kız kardeşi vardı. Annesi Esperanza Peláez, İspanyol kökenli zengin bir aileden geliyordu. Ailesinden gizli siyahi profesyonel beyzbol oyuncusu, Bartolo Portuondo ile evlenerek bir skandal yaratmıştı 
Omara, ablası Haydee'nin ardından 1950'de Cabaret Tropicana'nın dans grubuna katıldı . 
Ayrıca Radiocentro tiyatrosundaki Mulatas de Fuego'da dans etti daha sonra bir çok  dans gruplarında yer aldı. İki kız kardeş de ailesi ve arkadaşları için şarkı söylerdi. Havana kulüplerinde de müzisyenlik yapıp dans eden Portuondo ve Haydee 1947'de görme engelli piyanist Frank Emilio Flynn'ın oluşturduğu bir grup olan Loquibambia Swing'e katıldı. 

1952-1953 yılları arasında Orquestra Anacuanda’da  şarkı söyledi ve daha sonra 1953'te her iki kız kardeş (Elena Burke ve Moriama Seceda ile birlikte) piyanist Aida Diestro tarafından kurulan ve yönetilen şarkı grubu Cuarteto d'Aida'ya katıldı
Grup, Amerika Birleşik Devletleri'ni gezerek, Tropicana'da Nat King Cole ile iyi bir performans sergiledi.  1957 yılında ünlü plak şirketi RCA Victor  ile bir albüm yaparak büyük bir başarıya imza attı.
1958'de piyanist ve besteci Julio Gutierrez, Portuondo'yu orkestrasında  şarkı söylemeye davet etti. Daha sonra Kadife plak şirketi ile de Küba müziği kayıtları için anlaşma yaptı. Böylece ilk solo albümü Magia Negra’yı yayınladı. Kız kardeşi Haydee, 1961'de ABD'de yaşamak için Cuarteto d'Aida'dan ayrıldı ve Omara dörtlü ile şarkı söylemeye 1967'ye kadar devam etti.
1967'de Portuondo, Areito , Omara Portuondo ve Esta es Omara Portuondo adıda iki albüm yaparak kariyerine yükseltti. Aynı yıl Polonya'da Sopot Müzik Festivali'ne katıldı.  1970'lerde Charanga Orquestra Aragon ile şarkı söyledi ve onlarla yurtdışında turnelere katıldı.
1974'te General Augusto Pinochet liderliğindeki askeri darbeden bir yıl sonra Salvador Allende’ye destek vererek ve Şili halkının  sevdiği bir gitarist olaan Martín Rojas ile birlikte plak aptı. Albümdeki diğer hitlerin yanı sıra Carlos Puebla'nın bestelediği Küba’nın efsanevi lideri Che Guevara'yı anlatan "Hasta Siempre Comandante" adlı şarkıyı dünyaya tanıttı.
Ayrıca 20. yüzyılın sonlarında en başarılı Küba gruplarından biri olan Los Van Van ile çalışmaya başladı. Bu arada  "Y que se sepa" adlı şarkıyı meşhur etti.  Daha sonra Juan Formell  ile sahne aldı. Formell'in Maria Bethania ile birlikte yaptığı şarkı olan "Tal vez" şarkısını söyledi. 1970 ve 1980 yıllarında Portuondo, turnelerin yanısıra arka arkaya yaptığı albümler arasında 1984'te Alberto Alvarez ile yaptığı albüm çok satıldı. Ayrıca çevirdiği filmler televizyon dizileriyle yurtiçinde ve yurtdışında şöhret olmaya başladı.
2004 yılında  Kanada Montreal'de uluslararası ödül alan ilk Kübalı    müzisyen oldu. 2007 yılında Kübalı dansçı Lizt Alfonso'nun Amaro Portuondo’yu  anlattığı Modern Küba'nın Yaşlı Bir Kadının Anılarıyla Dans Müziği’ni konu alan  “Vida” adında bir gösteri düzenledi.
Amaro;  aynı yıl Montreal Caz Festivali'ndeki performansının Dvd kayıtları  yayınlandı. 2008 yılında Brezilyalı şarkıcı Maria Bethania ile Maria Bethânia e Omara Portuondo adında bir düet albümü yaptı . 
2008 yılında Gracias albümünü şarkı kariyerinin 60. yıldönümü anısına yaptı. Bugün Omara, Havana'nın hemen dışındaki Malecón’da deniz manzaralı bir dairede yaşıyor. Tropicana Club , Delirio Habanero ve Café Cantante'de düzenli olarak şarkı söyleyerek yerel müzik sahnesinde popüleritesini sürdürüyor.
Portuondo, Ibrahim Fererr ile yaptığı albümden  sonra Buena Vista Social Club ile Bu 1996 yılında iç Carnige Hall'da bir konser verdi.
Buena Vista Social Club ile Buena Vista Social Club Omara Portuondo (2000) ve Flor de Amor (2004) adında iki albüm yaptı.
Amaro Portuondo, yaşına rağmen Buena Vista Social Club ile birlikte müzik yapmaya devam ediyor. 90 yaşında hala sahnelerde müzik yapan tek kadın vokalist olarak biliniyor.
Bu arada, 20 Şubat 1927’de dünyaya gelen İbrahim Ferrer 6 Ağustos 2005 yılında Havana’nın San Luiz semtinde öldü.  Küba Müziği’nin önemli gruplarından Buena Vista Social Club'ın vokalisti olarak yıllarca müzik yaptı.
***
Küba’nın efsane grubunu kurdu
1927’de Küba’nın Santiago şehrinde doğan İbrahim Ferrer, 14 yaşında sahneye çıkmaya başladı. 1950’lerde Pacho Alonso, Orquestra de Chepin gibi efsaneleşmiş Küba orkestralarında çaldı. Hayatını idame ettirebilmek için bir yandan da ayakkabı boyacılığı yapan ve kıt kanaat geçinen Ferrer, 1997 yılında «kaydedilip, yayımlanan» ilk performansını Afro-Cuban All Stars’ın ilk albümü «Toda Cuba Le Gusta»da sergiledi. Bir sonraki sene Ry Cooder’ın «Buena Vista Social Club» isimli albümünde yer aldı. 1999’da ilk solo albümü «Buena Vista Social Club Presents Ibrahim Ferrer» piyasaya çıktı. Geç gelen başarısı göz ardı edilmeyen Ferrer, 2000 yılında ilk olarak düzenlenen Latin Grammy Ödüllerinde «En İyi Yeni Sanatçı» ödülünü aldı.