Sivil Gözetim İstanbul İl Konferansı

Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının teknik desteği ile yürütülen 'İç Güvenlik sektörünün Sivil Gözetiminin Geliştirilmesi' isimli Bakanlık projesi 5 İlde İstanbul’ da 4 İlçede yürütülüyor.

Taksim THE MARMARA oteli Konferans salonunda İçişleri Bakanlığı İller idaresi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Gazi Levent Kurtoğlu’ yaptığı açış konuşmasında

“ Size kısaca proje hakkında kısaca bilgi aktarmak istiyorum, projemiz 2. Bazlı bir projedir, 1. Proje 2008-2010 yılları arasında gerçekleştirildi.  Maliyeti 2,5 milyon Avro idi, ana karşılayıcı Bakanlığımız iller idaresi genel müdürlüğü. Hedef kitle Valiler kaymakamlar kolluk kuvvetleri sivil toplum ve medyadan oluşmaktaydı.

Şu anda yürütülmekte olan proje 3,5 milyon avrodur. AB finansal desteği ile gerçekleşmektedir ve BM Kalkınma programının teknik desteğini almaktadır,  yine bakanlığımız ana karşılayıcı. 2014 sonuna kadar devam edecektir.

Hedef kitle Valiler, Kaymakamlar, Polis teşkilatı, Jandarma, Sahil güvenlik, özel güvenlik, ilgili Sivil Toplum Kuruluşları ve medyadan oluşmaktadır.  Sivil gözetim kavramına kısaca bakacak olursak bu kavram ABD Avrupa’da 40 yıldır konuşulan ve tartışılan bir kavram ancak bizde yeni fakat bu toplumda sivil toplum örgütlerinin veya vatandaşlar tarafından kolluk kuvvetlerini denetlemesi gibi algılanıyor.

Fakat doğrusu bu değil sivil gözetim kavramı, iç güvenlik birimleri faaliyetleri ile bunların dayanağı olan politikaların aşamalı ve sürekli olarak Sivil otoriteler tarafından izlenmesi şeklinde tanımlanıyor.

Burada sivil kelimesi polis veya asker olmayan anlamına gelmemekte bu sivil otoriteler Parlamento, yargı, bazı bağımsız kurumlar, Ombudsman gibi, veya İnsan hakları kurulu üyeleri gibi kamu otoriteleri tarafından resmen tanınmış olan vatandaş gruplarını kapsamakta tabi bu sivil gözetim sadece bireysel düzeyde kişilerin hukuk dışı hareketlerinin kontrol veya gözetlenmesi değil aynı zamanda kurumsal düzeyde de anlamda politikaların izlenmesini şeklinde planlanıyor. 

Bununda iki bölümü var sivil gözetimin dikey gözetim hepimizin bildiği hiyerarşik gözetim ast üst ilişkisi içerisinde buradaki kurumlar Bakan, Vali, kaymakam,  yargı mercileri, meclis veya  bağımsız kurumlar olarak sayılabilir.

Yatay gözetim ise halkın ve sivil topluluk yerel güvenlik politikalarına katkılarının sağlanması yerel yönetimlerle işbirliği yapılması kamuoyuna ve medyaya karşı şeffaflık olarak tanımlanabilir.

Bunlar hiyerarşik kurumlar değil sivil gözetime şeffaflık katarak kurumlar arası işbirliğinin şeffaflık düzeyinde hesap verebilirlik noktasında katkı sağlıyorlar.

Sivil gözetim neden gereklidir?

İç güvenlik birimleri kişi hak ve özgürlüklere müdahale bazı kişisel yetkiler verilmiş durumdadır. Bu nedenle bireysel işlem ve eylemleri ve bu birimlerin politikalarının belirlenmesi süreçlerinin kontrol edilmesi önem arz etmektedir. İnsan hakları ve özgürlüklerin korunması ve demokratik hakların geliştirilmesi için bu alanlar müdahale yetkisi bulunan iç güvenlik birimlerinin sivil otoritelerce kontrol ve denetimi önemli.

AB Türkiye delegasyonunun finansmanı ile bakanlığımız tarafından koordinasyonu yapılıp Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının teknik desteğiyle, Bakanlığımız en üst düzeyde yönetim ve koordinasyonunun Müsteşarımız başkanlığında, Gelirler idaresi genel Müdürlüğü Avrupa Birliği Bakanlığı Mülkiye Müfettişliği Başkanlığı, hukuk müşavirliği Jandarma Genel Komutanlığı emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı bakanlığımızın diğer ilgili birimleri ve AB Delegasyonu, BM Kalkınma Programından oluşmakta oluşmakta,  projenin ana ilkesi Türkiye’nin Avrupa >Birliğine katılma süreci temel hak ve özgürlükleri daha geniş anlamda kullanılmasını sağlamak demokratik haklarla kişi hak ve özgürlüklerin vatandaşlar tarafından kullanılmasını sağlamak ve bunu teminat altına almak içişleri bakanlığı ile Vali ve Kaymakamlarla kolluk güçleri üzerinde olan denetim ve gözetim heyetlerinin etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamak şeffaf katılımcı vatandaş odaklı sivil gözetim kurum ve kuruluşlarının 1. Aşamada gerçekleştirilen faaliyetin sürdürülebilirliğini sağlamak

Proje üç ana bileşenden oluşmakta Projenin yasal anlamda geliştirilmesi amaçlanmakta

a. bileşenlerden biri yasal alt yapının bu konu hakkında yasal mevzuat taslak hazırlanması

b- bileşeni  burada kapasite genişletmekte,  içişleri bakanlığı yasal mevzuatının geliştirilmesi ve insan kaynaklarının güçlendirilmesi hedeflenmekte, bu yönde eğitimler verilmekte

c- bileşeni sivil toplum ve medya, vatandaşın ve Sivil Toplum Örgütlerinin medya aracılığıyla vatandaşlarının bilgilendirilmesini, bilinçlenmesini  sağlamak amaçlanmaktadır. 

Pilot bölge Gaziantep Şahinbey, İstanbul’ da Üsküdar, Kadıköy, Fatih, Eyüp, İzmir’ de Çeşme İlçesi, Malatya’ da Yeşilyurt, Trabzon’da Vakfıkebir ilçesi bu gün burada toplanmamızın amacı toplantının başında da arz ettiğim gibi Pilot İllerde Mülki Amir, Kolluk Kuvvetleri, Sivil Toplum Örgütleri ve Medya kuruluşlarının katılımıyla suçların önlenmesi konusunda eğitim amacıyla il konferansı yapılması kapsamında toplanıyoruz.

Daha önce Gaziantep ve İzmir’ de gerçekleştirdik. Burada 3. Gerçekleştiriyoruz. Toplantının ülkemize ve Bakanlığımıza hayırlı olmasını diliyorum ”dedi.

İçişleri Bakanlığı İller idaresi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Gazi Levent Kurtoğlu’ nun açılış konuşmasının ardından

İstanbul Vali yardımcısı Aziz Mercan Projenin genel hatları konusunda ve İstanbul’ da çalışmaları özetledi.

Baş Teknik Danışman Prof. Dr. Sebastian  Projenin başarısı Yerel Önleme Güvenlik Kurulları hakkında bilgilendirmeler yaptı.

Ardından  1. Panel oturumu,  İstanbul Pilot uygulamadan sorumlu Uzman Serra Titiz Moderatörlüğünde Üsküdar, Kadıköy, Fatih, Eyüp ilçelerindeki çalışmalar hakkında çalışmalar hakkında oturum başladı.

Kadıköy Kaymakamı Birol Kurubal, Eyüp Kaymakamı Ali Taşkın Balaban, Fatih Kaymakamı Ahmet Ümit, Üsküdar Kaymakamı Mustafa Güler tarafından yapılan çalışmalar konusunda bilgiler sundular.

2. Oturum yine, İstanbul Pilot uygulamadan sorumlu Uzman Serra Titiz Moderatörlüğünde

Eyüp Emniyet Müdürlüğü Asayiş Amiri Levent Türkmen, Eyüp Jandarma Başçavuş Murat Yıldırım, Eyüp Belediyesi Protokol Müdürü Şevket Elmütevelli, Üsküdar Kaymakamlığı Hayriye Yüce, Mahmutpaşa Derneği, Başkanı Yusuf Yetişkin, Kadıköy İlçe Toplum Sağlığı Merkezi ve Kadın Meclisi Üyesi Sebahat Gülen Yerel Uygulamanın değerlendirmesini yaptılar.

Öğleden sonra başlayan oturumda ise Suç Önleme Teknikleri ile ilgili interaktif Tartışma seansı başladı.

Sırasıyla Suç önleme teknik ve modelleri

Doç. Dr. Ufuk Ayhan, Emniyet Amiri BM Reform ve Yeniden Yapılandırma Koordinatörü Jane Rhodes, Fransa Jandarma Genel Müdürlüğünden Pierre Bourdelin, İstanbul Emniyet Müdür yardımcısı Mustafa Yıldırım alanlarında suç önleme teknikleri ile ilgili bilgilendirmeler yaptılar. Soru cevaplı geçen son bölümde İngiltere, Fransa ve Türkiye’ de suç önlemede gelinen noktalar insan hakları ve Özgürlüklerin kullandırılması konusunda uluslararası birikimler paylaşıldı..

Yaşar Kaba