PLAYBACK TİYATRO TÜRKİYE'DE
Playback tiyatro, Kişisel hikayelerin anlatıldığı, içeriği önceden bilinen/bilinmeyen, doğaçlamayı odağına alan, kendine özgü ritüelleri ve teknikleri bulunan etkileşimli bir tiyatro biçimidir.
15 Kasım 2022 - 16:35 - Güncelleme: 15 Kasım 2022 - 16:51
PLAYBACK TİYATRO NEDİR? (VİDEO İZLEMEK İÇİN ALT FOTOYA TIKLA)
Playback tiyatro eğitimde, terapötik çalışmalarda, sosyal değişimi hedefleyen girişimlerde, sanatsal üretimin yapıldığı ortamlarda; playback tiyatro uygulayıcı eğitimli bir yürütücü ve
tanımlı bir kitle ile birlikte, katılımcıların birer birer anlatıcı oldukları, gösteri amaçlı bir performans ya da gösteri amacı olmaksızın gerçekleştirilen bir grup etkinliğidir.
PLAYBACK TİYATRONUN AMAÇLARI
Playback tiyatro dünyada birçok amaçla uygulanmaktadır. Dezavantajlı gruplarla çalışırken, psikiyatri kliniklerinde, okul öncesi çocuklarla, ilkokul, ortaokul, liseler, üniversite öğrencileri ile yaşlılarla vs kısaca bütün gruplarla çalışmalar yapılabilmektedir. Playback tiyatronun kendi içinde şifalandırıcı ve iyileştirici bir etkisinin olduğunu görülmektedir. Ama playback
tiyatronun bir terapi yöntemi olmadığının da altını çizmek gerekmektedir. İnsanların hikayelerini anlatmaları, birbirleriyle paylaşmaları yalnız olmadıklarını görmeleri hem anlatan hem dinleyen hem de oyuncular açısından terapötik bir etki yaratmaktadır. Bu da seyircilerin
"Kendimizi terapide gibi hissettik." yorumlarına neden olabilmektedir. Çünkü kişilerin anlattıkları hikayeleri ya da duygularını sahnede müzik eşliğinde başka insanların bedenlerinde ve seslerinde tekrar görmeleri, kendilerine yeniden bakmalarını sağlamaktadır.
PLAYBACK TİYATRONUN UYGULAMA ALANLARI
Playback tiyatro, her seviyede okulda, kar amacı gütmeyen kuruluşlarda, kamu kuruluşlarında, özel sektör kuruluşlarında, ticari kuruluşlarda, cezaevlerinde, bakım
evlerinde, tedavi merkezlerinde; geçiş dönemlerinde adaleti sağlama çalışmaları, insan hakları, mülteciler ve göçmenler, felaketlerin izlerinin iyileştirilmesi, iklim değişikliğine
dikkat çekmek gibi toplumsal konularda, doğum günü, evlilik gibi kişisel ve ailevi etkinliklerde,konferans gibi belirli bir alana özgü ortamlarda; çocuklarla ve her yaştan,
her disiplinden yetişkinlerle kullanılmaktadır.
BİR PLAYBACK TİYATRO PERFORMANS SÜRECİ
Playback tiyatroda en önemli temel amaçlardan birisi farkındalık yaratmak. Temel eğitimi
alan bir oyuncu grubu ve bir yönetici eşliğinde sahneye çıkılır. Sahne, tiyatro sahnesi olmak
zorunda değildir. Herhangi boş bir alanda da yapılabilir. Tiyatro ekibi bir ritüelle sahneye
girer, sahnede yerlerini aldıktan sonra yönetici seyirciyle iletişime geçer, bazı sorular sorar
Playback tiyatrodan kısaca bahsedebilir ve ilk etapta seyircilerin duyguları üzerine
yoğunlaşılır. Kişilerin kendi hikâyelerine dair duyguları yöneticinin özet geçmesinden sonra
"İzleyelim" demesiyle müziğin başlaması sonrası oyuncuların bazı tekniklerle belirtilen duygu
ya da an ile ilgili canlandırma yapılır.
Canlandırma bittiğinde oyuncular nötr hale gelerek sadece anlatıcıya bakarlar. Bu bir selamlama ritüelidir aynı zamanda, "Senin hikayeni kabul ettik ve oynadık, görebildin mi?" anlamına gelir. Yönetici sorar "Hikayeni gördün mü?" Aldığı cevaba göre ya yeniden oynatır başka bir teknikle ya da teşekkür eder. İlerleyen süreçlerde izleyicilerden daha uzun hikayeler gelmeye başlar ve sahnede seyirciye ayrılan sandalyeye davet edilir anlatıcılar. Süreç, hikayelerin hikayelerdeki anların ve duyguların playback tiyatro teknikleriyle canlandırılması ile devam eder. Süreç yaklaşık bir buçuk saat sürer. Sonra küçük bir ara ve sonrasında seyirci ile birlikte sürecin değerlendirilmesinin yapıldığı geri bildirim
çalışması yapılır.
PTTA KİMDİR?
2012 yılında başlayan bir yolculuğun serüveni...
"Zihnimiz ve yüreğimize iyi gelen "Playback Tiyatro" yaşamımızın bir parçası haline geldi. Kendi iyilik halimizi oluştururken gördük ki bizi izleyen seyircilerimizin de iyilik hali oluşuyor. Çeşitli meslek gruplarından bir araya gelen, yürekleri birbirine hikayeleriyle bağlı, insana dair her şeye değer veren bir topluluğuz."
2012-2014 yılları arasında Çağdaş Drama Derneği tarafından Playback Tiyatro Uygulayıcı
Eğitimi düzenlendi. Bu eğitimlere katılan ve playback tiyatronun Türkiye'de varolmasının ve
yaygınlaşmasının gerekli olduğunu düşünen Playback Tiyatro Eğitmeni Deniz Sevimli,
Playback Tiyatro Uygulayıcısı Özlem Karaduman Sevimli ile birlikte 2018 yılında Playback
Thetare Turkey Academy'i kurdu. Birçok farklı şehirde deneyim atölyeleri düzenleyerek
playback tiyatronun tanıtılıp yaygınlaştırılması için çalışmalarını sürdürdü. Uluslararası
playback tiyatro okullarından eğitmenleri Türkiye'ye davet ederek uygulayıcı eğitimleri
yapılmasını sağladı. Devam eden süreçte playback tiyatro temel eğitimleri düzenleyerek
ekiplerini genişletti.
Playback Theatre Turkey Academy 2018 yılından itibaren ara vermeden faaliyetlerini
sürdürmektedir. 2018'den bu yana farklı şehirlerde, farklı sahnelerde, birçok okulda ve
Bostancı'da kendi sahnesinde performanslar gerçekleştirmiştir. Pandemi yıllarında da
çalışmalarına ara vermeden devam etmiştir.
Merkezi Bostancı'da bulunan Playback Theatre Turkey Academy, playback tiyatro
okullarından eğitmenler davet ederek ve uzman kişilerden eğitimler alarak gelişmeye ve
büyümeye; sürekli performanslar yaparak birçok insana ulaşmaya ve playback tiyatroyu
yaygınlaştırmaya devam etmektedir.
Playback tiyatro eğitimde, terapötik çalışmalarda, sosyal değişimi hedefleyen girişimlerde, sanatsal üretimin yapıldığı ortamlarda; playback tiyatro uygulayıcı eğitimli bir yürütücü ve
tanımlı bir kitle ile birlikte, katılımcıların birer birer anlatıcı oldukları, gösteri amaçlı bir performans ya da gösteri amacı olmaksızın gerçekleştirilen bir grup etkinliğidir.
PLAYBACK TİYATRONUN AMAÇLARI
Playback tiyatro dünyada birçok amaçla uygulanmaktadır. Dezavantajlı gruplarla çalışırken, psikiyatri kliniklerinde, okul öncesi çocuklarla, ilkokul, ortaokul, liseler, üniversite öğrencileri ile yaşlılarla vs kısaca bütün gruplarla çalışmalar yapılabilmektedir. Playback tiyatronun kendi içinde şifalandırıcı ve iyileştirici bir etkisinin olduğunu görülmektedir. Ama playback
tiyatronun bir terapi yöntemi olmadığının da altını çizmek gerekmektedir. İnsanların hikayelerini anlatmaları, birbirleriyle paylaşmaları yalnız olmadıklarını görmeleri hem anlatan hem dinleyen hem de oyuncular açısından terapötik bir etki yaratmaktadır. Bu da seyircilerin
"Kendimizi terapide gibi hissettik." yorumlarına neden olabilmektedir. Çünkü kişilerin anlattıkları hikayeleri ya da duygularını sahnede müzik eşliğinde başka insanların bedenlerinde ve seslerinde tekrar görmeleri, kendilerine yeniden bakmalarını sağlamaktadır.
PLAYBACK TİYATRONUN UYGULAMA ALANLARI
Playback tiyatro, her seviyede okulda, kar amacı gütmeyen kuruluşlarda, kamu kuruluşlarında, özel sektör kuruluşlarında, ticari kuruluşlarda, cezaevlerinde, bakım
evlerinde, tedavi merkezlerinde; geçiş dönemlerinde adaleti sağlama çalışmaları, insan hakları, mülteciler ve göçmenler, felaketlerin izlerinin iyileştirilmesi, iklim değişikliğine
dikkat çekmek gibi toplumsal konularda, doğum günü, evlilik gibi kişisel ve ailevi etkinliklerde,konferans gibi belirli bir alana özgü ortamlarda; çocuklarla ve her yaştan,
her disiplinden yetişkinlerle kullanılmaktadır.
BİR PLAYBACK TİYATRO PERFORMANS SÜRECİ
Playback tiyatroda en önemli temel amaçlardan birisi farkındalık yaratmak. Temel eğitimi
alan bir oyuncu grubu ve bir yönetici eşliğinde sahneye çıkılır. Sahne, tiyatro sahnesi olmak
zorunda değildir. Herhangi boş bir alanda da yapılabilir. Tiyatro ekibi bir ritüelle sahneye
girer, sahnede yerlerini aldıktan sonra yönetici seyirciyle iletişime geçer, bazı sorular sorar
Playback tiyatrodan kısaca bahsedebilir ve ilk etapta seyircilerin duyguları üzerine
yoğunlaşılır. Kişilerin kendi hikâyelerine dair duyguları yöneticinin özet geçmesinden sonra
"İzleyelim" demesiyle müziğin başlaması sonrası oyuncuların bazı tekniklerle belirtilen duygu
ya da an ile ilgili canlandırma yapılır.
Canlandırma bittiğinde oyuncular nötr hale gelerek sadece anlatıcıya bakarlar. Bu bir selamlama ritüelidir aynı zamanda, "Senin hikayeni kabul ettik ve oynadık, görebildin mi?" anlamına gelir. Yönetici sorar "Hikayeni gördün mü?" Aldığı cevaba göre ya yeniden oynatır başka bir teknikle ya da teşekkür eder. İlerleyen süreçlerde izleyicilerden daha uzun hikayeler gelmeye başlar ve sahnede seyirciye ayrılan sandalyeye davet edilir anlatıcılar. Süreç, hikayelerin hikayelerdeki anların ve duyguların playback tiyatro teknikleriyle canlandırılması ile devam eder. Süreç yaklaşık bir buçuk saat sürer. Sonra küçük bir ara ve sonrasında seyirci ile birlikte sürecin değerlendirilmesinin yapıldığı geri bildirim
çalışması yapılır.
PTTA KİMDİR?
2012 yılında başlayan bir yolculuğun serüveni...
"Zihnimiz ve yüreğimize iyi gelen "Playback Tiyatro" yaşamımızın bir parçası haline geldi. Kendi iyilik halimizi oluştururken gördük ki bizi izleyen seyircilerimizin de iyilik hali oluşuyor. Çeşitli meslek gruplarından bir araya gelen, yürekleri birbirine hikayeleriyle bağlı, insana dair her şeye değer veren bir topluluğuz."
2012-2014 yılları arasında Çağdaş Drama Derneği tarafından Playback Tiyatro Uygulayıcı
Eğitimi düzenlendi. Bu eğitimlere katılan ve playback tiyatronun Türkiye'de varolmasının ve
yaygınlaşmasının gerekli olduğunu düşünen Playback Tiyatro Eğitmeni Deniz Sevimli,
Playback Tiyatro Uygulayıcısı Özlem Karaduman Sevimli ile birlikte 2018 yılında Playback
Thetare Turkey Academy'i kurdu. Birçok farklı şehirde deneyim atölyeleri düzenleyerek
playback tiyatronun tanıtılıp yaygınlaştırılması için çalışmalarını sürdürdü. Uluslararası
playback tiyatro okullarından eğitmenleri Türkiye'ye davet ederek uygulayıcı eğitimleri
yapılmasını sağladı. Devam eden süreçte playback tiyatro temel eğitimleri düzenleyerek
ekiplerini genişletti.
Playback Theatre Turkey Academy 2018 yılından itibaren ara vermeden faaliyetlerini
sürdürmektedir. 2018'den bu yana farklı şehirlerde, farklı sahnelerde, birçok okulda ve
Bostancı'da kendi sahnesinde performanslar gerçekleştirmiştir. Pandemi yıllarında da
çalışmalarına ara vermeden devam etmiştir.
Merkezi Bostancı'da bulunan Playback Theatre Turkey Academy, playback tiyatro
okullarından eğitmenler davet ederek ve uzman kişilerden eğitimler alarak gelişmeye ve
büyümeye; sürekli performanslar yaparak birçok insana ulaşmaya ve playback tiyatroyu
yaygınlaştırmaya devam etmektedir.
FACEBOOK YORUMLAR