Atatürk Devrimleri ve İstiklal Savaşı Anıtı Yol Hikayesi
Kaymakamı Sayın Münir Güney tarafından hazırlanan bir tüzüğe göre Atatürk'ün Üsküdar'ın münasip bir yerinde Atatürk'ün devrimlerine ve İstiklal Savaşımızı sembolize eden kabartma ve heykellerden müteşekkil bir Anıt ve Atatürk hakkında yerli ve yabancı yazarlar tarafından yazılmış eserlerden oluşan ve Atatürk devrimlerine kuşaktan kuşağa aktaracak olan bir enstitünün kurulması tüzüğün özünü kapsamaktadır. (1961)
23 Haziran 2022 - 20:41 - Güncelleme: 03 Temmuz 2024 - 09:11
Geçtiğimiz günlerde yıllardır Şemsipaşa Anıt alanı olarak tahsis edilen tören alanını Otopark olarak kullanılmasına son veren ve Anıtın bakımını yaparak çevre düzenlemesi yapmak isteyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi Görevlileri Üsküdar belediyesinin alanın otopark olarak kalması içim zabıtalar kullanılarak çalışması engellenmişti.
Merak edilen bu şehri yönetenler, bu şehrin değerlerini ne kadar bilmekteler. Eğer biliyorlarsa gerçekten çok üzücü İstiklal savaşı ve Atatürk devrimlerini anlatan bu anıtın korunması ve bakımının yapılmasını neden istemiyorlar, bilmiyorlarsa bu gerçekten çok daha vahim. Bu nedenle anıtın hikayesine ulaştık çünkü her Türk Yurttaşının bu zorlu ama ylmada amaca ulaşan kahramanların hikayesini biilmeli, her zaman olduğu gibi Ülkemizin ve Üsküdarımızın Kültür varlıllarının korunması ana görevimiz, HİKAYEYİ iki bölüm olarak yayınlıyoruz.
Yaşar KABA
Şayet bir benzetme yapacak olursak, İstanbul şayet bir yüzük ise Çamlıca tepeleri bu yüzüğün pırlantaları Nakkaş veya Frenk Tepesi, Gümüşyolu, Kandilli ve Çengelköy sırtları, Karlıkbayırı, Şemsipaşa ve Paşa limanı ile Sultan Tepesi pırlantanın etrafındaki Yakut taşlar gibi çevrelerine hakim durumları ile özellik taşırlar.
Bu sebeple Üsküdar gelmiş geçmiş birçok Şaire ve dairelere ilham kaynağı olmuştur.
Milli şairlerimizden Yahya Kemal Beyatlı şiirlerini Üsküdar'ın müstesna Tabii güzelliklerinden ilham alarak yazmış ve hatta Atatürk'ün dahi hayranlığını kazanmış bir beldedir.
İlçenin İlk Türk ve Müslüman oluşundan bugüne kadar olan tarihi incelenecek olursa, Üsküdar Türk akıncılarının Avrupa ortalarına kadar ilerleyişinin en önemli geçitlerinden birini teşkil etmektedir. Akınlar ve seferler umumiyetle burada tertiplenirdi, Üsküdar'da Nevzat yadigarı çok zengin ve çok çeşitli tarihi eserlerden büyük kısmının ta günümüze kadar muhafaza edildiklerini görürüz.
Üsküdar folkloru de çok önemlidir.
Mahiyet arz eder Katibim Şarkısı ile sesinin bütün dünyaya duyurmuştur.
İlçenin nüfusu 1970 sayımlarına göre köyler hariç 169.817'dir. 9 köy ile birlikte toplam nüfusu 171, 985'tir.
Tüm köylerde elektrik ve otomatik telefon vardır. 1. Ordu karargâhının da tarihi Selimiye kışlasında bulunmasıyla şeref duyar.
İlçenin kültür durumuna gelince ilçede 13 lise, 2 sanat enstitüsü, bir akşam kız sanat Enstitüsü Otelcilik ve Turizm Meslek Okulu, bir ticaret lisesi, 2 Sağlık Koleji ve bir Veteriner Sağlık Okulu ile 56 ilkokul bulunmaktadır.
Kuleli Askeri Lisesi ile Deniz Astsubay Lisesi de ilçe sınırları dahilin de olup Kandilli Rasathanesi’nde ilçenin Vaniköy sırtlarındadır.
İlçedeki tarihi ve sanat değeri yönünden ehemmiyet arz eden eserler ‘den, 1547 yılında Mimar Sinan ilk eseri olan, Rüstem Paşa'nın zevcesi Mihrimah Sultan için yaptırdığı iskelenin arkasındaki Cami, Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden, Rumi Mehmet Paşa tarafından 1571 yılında yaptırılan Cami, Mimar Sinan ilk eserlerinden hamam olarak inşa edilmiş, bir aile restore edilerek pasaj haline getirilmiş bulunan kapalı çarşısı, sahil kenarında Mimar Sinan’ın ilk camilerinden birisi olan halen çocuk Kitaplığı olarak kullanılan İskele meydanındaki 3 Ahmet Çeşmesi, Sultan üçüncü Ahmet'in yaptırdığı Valide cami Toptaş’ı cami, Üçüncü Selim zamanında yaptırılan Selimiye camii, Selimiye Camii ve Selimiye Kışlası ki bugün 1. Ordu karargahı olarak kullanılmaktadır.
Sultan Abdülaziz zamanında yaptırılan Beylerbeyi Sarayı Haydarpaşa Lisesi, (eski tıbbi Okulu) ve buna benzer sayısız yapılar Yalılar camiler Türbeler imaretler okullar ve şifahaneler mevcuttur.
Üsküdar'da Karacaahmet Sultan, Hüdai Mahmut, ve Selim mi baba gibi Türk İlim ve din dünyasının düşünürlerinden türbe ve mezarlıkları bu meyanda Türk Sanat fikir hayatının üstatlarından biri olarak tanınan Şair Nedim'in kabri de kabri ve buna benzer pek çok Türk ve İslam alimi ve ulemasını kabirlerinin bulunduğu Karacaahmet Mezarlığı, Taşdelen, Büyük ve Küçük Çamlıca, Defne, Tomruk ve kirazlı Menba suları da ilçe sınırları içindedir.
Ne yazık ki özetin özeti olarak tanımlamaya çalıştığımız böylesine Belediye sınırları içinde bulunan ve seneler senesi imar yönünden büyük ihmale uğramış Üsküdar'ın diğer ilçeler gibi zamanın medeniyet ihtiyaçlarına göre kalkındırılması mevzunda Üsküdarlıların zaman zaman Münferit veya toplu müracaatları maalesef olumlu sonuç vermemiştir.
Üsküdar'ın Kalkınma hamlesi ancak 1960'tan sonra tahakkuk safhasına girmiş ve bu tarihten sonra Üsküdar'da görev alan faal idare amirlerinin de Üsküdar'ın kalkınması yolundaki çeşitli faaliyetleri bizzat desteklemek veya katılmak suretiyle bu ilçenin kalkındırılmasına büyük katkıda olmuştur.
Bilhassa halen Denizli Valisi bulunan Münir Güney'in ilçe Kaymakamı olarak görev yaptığı 1961-63 yılları başlangıç ve hamlenin mebde’i olarak kabul edilebilir.
Üsküdar’ın çeşitli pek çok dertlerine el atmış ve kendisinden sonra görev almış olan Hüseyin Aydemir ve bilhassa Saim Tuncer'in ana davaların süratle tahakkukunun sağlanmasında büyük emekleri geçmiştir. Kendilerine sevgi saygı ve şükranlarımızı sunarız.
Atatürk devrimleriyle dopdolu olan Üsküdarlı, senelerce milli bayramlarını Atatürk sevgisine yaraşır bir abide veya muhteşem bir Anıt önünde kutlamanın özlemini çekmiştir.
Anıt yapılması fikri ilk önce Üsküdar Yüksek Öğrenim ve öğrenci derneğince ele alınmış, sonradan Üsküdar imar ve Kültür Derneği aynen konuyu amaçlar arasına almıştır.
İki derneğin aynı konunun tahakkuku için ayrı ayrı çalışmalarını meydana getireceği zorluklar da Nazarı itibariyle, zamanın Kaymakamı Sayın Münir Güney tarafından hazırlanan bir tüzüğe göre Atatürk'ün Üsküdar'ın münasip bir yerinde Atatürk'ün devrimlerine ve İstiklal Savaşımızı sembolize eden kabartma ve heykellerden müteşekkil bir Anıt ve Atatürk hakkında yerli ve yabancı yazarlar tarafından yazılmış eserlerden oluşan ve Atatürk devrimlerine kuşaktan kuşağa aktaracak olan bir enstitünün kurulması tüzüğün özünü kapsamaktadır.
Yapılacak olan anıt yalnız Üsküdar'a değil bütün vatana ve büyük Türk ulusuna hitap edecek, milli birlik ve beraberliği sembolleri edecek dost veya düşman Tüm fikirlere hitap edebilecek nitelikte bir kompozisyonun yaptırılması esası tüzükte apaçık belirtilmiştir.
DERNEĞİN KURULUŞU VE FAALİYETLERİ
Yukarıda arz ve izahına çalışılan gayenin tahakkuku zımnında zamanın Üsküdar kaymakamı ve halen Denizli Valisi bulunan Sayın Münir Güney'in riyasetinde geçici bir yönetim kurulu teşekkür ettirilerek 30.11.1961 tarihinde fiilen faaliyete geçmiş oldu.
Geçici yönetim kurulu başkanı, o zamanki Haydarpaşa Lisesi'nde Halil Tekinalp, 2 Başkanı ilçe ilk Öğretim Müdürü Kemal Besen, Sekreter Altan Dölaslan, Muhasip Salih Polat, Veznedar Çamlıca Kız Lisesi sanat tarihi öğretmeni Zahide Özar, üye o zamanki Beylerbeyi Nahiye müdürü Zeki Afşar, üye Kısıklı Nahiye müdürü Hakkı Atlıhan, üye o zamanki Üsküdar Kız Lisesi müdürü (merhum) Hamdi Akman ve Cemil Ülkümen’den kurulu idi.
Bu geçici yönetim kurulu derneğin tüzüğünü hazırlamış, Dernek için lüzumlu olan kıymetli açık makbuz ve saire bastırmış ve üye kaydına başlamıştır.
Faaliyetlerini sürdürmekte olan bu yönetim kurulunun iş başında bulunduğu sıralarda yani 1961 senesi sonlarına doğru, Doğu illerimizde vuku bulan büyük kuraklık neticesi yurt çapında doğuya yardım için açılan kampanya sebebiyle, Üsküdar ilçesinde de bu tabi afetin giderilmesi maksadıyla yapmış olduğu yardıma Derneğimizin de yardım kampanyasına iştirak etmesi neticesi faaliyetlerinin bir ara durdurmak mecburiyetinde kalmıştır.
Bilahare faaliyetlerini hızlandıran yönetim kurulu gelir temini bahabın da muhtelif komiteler kurarak çay, balo, kanser, müsamere ve futbol turnuvası gibi muhtelif tasarrufları kuvveden fiile çıkarmak için teşebbüsler de bulunmuş, Fakat bu teşebbüslerin neticesi olumlu olmamıştır.
Ancak ilköğretim müdürü Kemal Besen başta olmak üzere liseler ortaokul ve ilkokul müdürlerine öğretmenine Yakın ilgi ve alakaları neticesi okullara dağıtılan teberru makbuzları ile gelir sağlama cihetine gidilmiş ve bizce büyük bir yeküne baliğ olan gelirin temini sağlanmıştır.
Bu sağlanan gelir bilahare ayrı bir sütunda arz edilecektir.
Fahri başkanımız zamanın Cumhurbaşkanı (müteveffa) Sayın Cemal Gürsel'in himayelerinde Dernek yararına Galatasaray Fenerbahçe ve Beşiktaş kulüpleri arasında 3 sene devam edecek bir futbol turnuvası tertip edilerek turnuva sonunda en çok galip gelen takıma bir Atatürk şirketi verilmesi yolundaki faaliyetler de kulüp temsilcilerin toplantılara iştirakları sağlamamış ve kulüp listelerine düşen paylar mevzuunda bir anlaşma zemini bulunamamıştır.
Yönetim kurulu bu arada anıtın yeri ve şekli mevzunu esaslı şekilde etüt etmiş ve anıt için en müsait Mahal Şemsipaşa Meydanı olduğuna karar vererek meydana belediyeye Anıt alanı olarak Tahsisini sağlanması için gerekli müracaatı yapmıştır.
Bu meyanda anıtın şekli konusunda birçok teklifler fikirler ileri sürülmüş bu teklifler fikirler Güzel Sanatlar Akademisi heykelcilik bölümü uzmanları ile Teknik Üniversite Şehircilik uzmanlarına etüt ettirilmiştir. Derneğin gayesi klasik bir heykel dikmekten ziyade Anıt niteliğinde İstiklal savaşımızı ve devrimlerimizi dile getiren bir kompozisyon yapılması idi
Bu maksatla Türkiye çapında bir konkur açılması ehil kişiler marifetiyle konkura iştirak eden muhtelif eserlerden isteğe en uygun eserin seçimini sağlamak idi.
Konkur için ödül konması ve mansiyon ayrılması, derneğin mahdut gelir Kaynaklarına göre mümkün görülemedi Bilahare aşağıda arz edileceği şekilde bir başka yola tevessül edildi.
Bu arada Üsküdar Şehir tiyatrosunda, Kandilli kız Lisesinin o zamanki müdiresi resmiye Boysan’ın yakın ilgisi neticesi kandilli Kız Lisesi öğrencileri Derneğimize ait olmak üzere bir konsere tertiplediler.
Bu arada 17 ve 19 Mayıs gençlik bayramı provası gösterilerinde rozet kampanyası yapıldı. Haydarpaşa Lisesi Müdürü Haili Tekinalp ’in yakın ilgileri neticesinde Haydarpaşa Lisesi ve Haydarpaşa erkek sanat enstitüsü öğrencileri gösteri günleri halka rozet takmak sureti ile derneğe yine aşağıda arz edileceği veçile gelir sağlamış oldular.
1962 YILI KONGRESİNDE
Başkan: Halil Tekinalp
2. Başkan: Kemal Besen
Sekreteri: Zeki Afşar
Muhasip: Altan Dölaslan,
Veznedar: Nejade Suntekin (merhum)
Üye: Cemil Ülkümen,
üye: Hakkı Atlıhan
Üye: Zahide Özar,
Üye: Lami Akgünden
Teşekkül etti.
Denetleme kuruluna ise Haydarpaşa Lisesi müdür muavini
Ayten Saimligil aynı okulun felsefe Öğretmeni
Vehip Atatanla ve
Hilmi Yıldırım, Haysiyet divanına ise Haydarpaşa lisesi öğretmenlerinden
Şahap Suntekin,
Mustafa Özar ve Üsküdar Lisesi müdürü
Hayri Özdener seçildiler.
Bu şekilde teşekkül eden yönetim kurulu eski yönetim kurulunun spor kulüpleriyle olan ilişkisini devam ettirerek mubet bir safhaya ulaştırmak için gayretler sarf etti. Fakat maalesef yukarıda arz edildiği veçhile olumlu ve sonuç alınamadı. Bu meyanda belli başlı ticari müesseseler, Fabrikalar iş adamları ve Mahalli zenginler tespit edilerek tespit teşkil edilen komiteler marifetiyle ya tek tek ziyaret edilmiş veya mektupla gayenin tahakkuku için yardım kampanyasına ısrarla devam edilmiş ise de maalesef bekleyen netice elde edilememiştir. Bu meyanda yardım kampanyasına iştirakin sağlanması için broşür bastırılmış ve dağıtılmıştır.
Yardım kampanyasının olumlu bir neticeye vasıl olabilmesi için Üsküdar Yüksek Öğrenim öğrenci Derneği ve diğer kuruluşlar da yardıma çağırılmış, bu arada basın yolu ile bir kampanya açılması mezunları muhtelif gazeteler nezdinde yapılan teşebbüslerde olumlu bir netice vermemiştir.
Bu arada şayanı şükran olan SEKA Genel Müdürlüğü'nün İzmit kâğıt fabrikasından derneğimiz yararına tahsis edilmiş etmiş olduğu bir buçuk ton kâğıt bedelsiz olarak derneğe naklettirilmiş ve hala muhtarlıkların kullanmakta oldukları resmi ve matbu evrak bastırılarak muhtarlara bedel karşılığı bir miktar dağıtılmıştır.
SEKA dan temin etmiş olduğumuz bu kâğıtlar o zaman büyük Atatürkçü olduğuna inandığımız İstanbul Harp Akademileri Kumandanı Tümgeneral Semih Sancar'ın yakın ilgileri neticesinde Harp Akademileri Matbaasında bedelsiz olarak bastırılmıştır.
Derneğin menafi Umumiye haddim dernekler arasına dahil edilmesi yolundaki müracaatımız olumlu bir sonuç vermemiştir. Bu meyanda Beylerbeyi sarayında Dernek yararına bir balo verilmesi etüt edilmiş fakat olumlu ve sonuç alınmamıştır. (Sarayın tamiri sebebiyle) 1964 senesi sonlarına doğru Sayın Kaymakam Münir Güney'in İzmit Vali muavinine atanması yönetim kurulundan Zeki Afşar'ın ve Hakkı Atlıhan’ın başka illere atanmaları ve Altan Dölaslan’ın yedek subay okuluna gidişi sebebiyle 1967 yılına kadar faaliyetlerini durdurulmak mecburiyetinde kalmıştır.
Bu arada Gerze ilçesinin yangın felaketine maruz kalışı yurdun muhtelif yerlerinde depremler sel baskınları neticesi usule gelen usule gelen Tabii afetler Dolayısıyla Dernek faaliyeti inkıta uğramış ve ancak 1968 yılından itibaren faaliyetlerine faaliyetlerin hızlandırılması mümkün olabilmiştir.
Muhtarlar üzerinde bulunan matbaa evrak hesabın hesabı ve muhtelif müessese ve şahıslar üzerinde bulunan teberru makbuzlarının kontrolleri yapılmış gelirleri Dernek hesabına gelir olarak kaydedilmiştir.
1969 yılında Harp Akademileri Komutanlığı Mensuplarının bağışları ve ayrıca 19 Mayıs gösterileri, rozet kampanyası gelirlerinin temin edildiği bu
meyanda, belediyece Şemsipaşa Meydanının anıt yeri olarak tahsis edilmesi sebebiyle meydanın tanzimi ve anıtın şekli üzerinde Teknik Üniversite inşaat fakültesi Şehircilik kürsü profesörü Sayın Gündüz Özdeş ile temasa geçildiği ve Sayın profesörün Anıt meydanının tanzimi anıtın şekli hakkında İnşaat kürsüsünün öğrenci ve profesörlerinin yardımcı olmalarını sağlayacağı vadi alınmıştır.
1970 KONGRESİ'NE YENİ YÖNETİM KURULUNDA
Başkan: Halit Tekinalp
2. Başkan: Emekli General Ferit Erdoğan
Sekreter: Zeki Afşar
Sayman: Kemal Besen
Veznedar: merhum Haydarpaşa Lisesi müdiresi muavinin Refet Bakır, üye: Doktor Burhanettin Üstünel
Üye: Altan Dölaslan
Üye: Hamdi Uluerkan
Üye: Güngör Şatıroğlu
Denetleme Kurulu ise;
Başkan: Vehip Ata Tanla
Üye: Tenasüp Ürgün
Üye: Hilmi Yıldırım'dan teşkil etmiştir.
Yeni yönetim kurulu eski yönetimden 46.000 TL devralmıştır.
22. 07.1972 günü Halil Tekinalp başkanlıktan istifa etmiş yerine üyelerden Zeynep Kamil Hastanesi başhekimi Burhanettin Üstünel başkan olarak seçilmiştir. Bu suretle faaliyetini hızlandıran yönetim kurulu anıtın şekli ve anıt alanının tanzimi konuları ile daha ne gelir sağlanması konusunda büyük bir hamleye girişmiştir.
Anıtın şekli ve alanına tanzim konusunda teknik üniversite inşaat fakültesi dekanı Sayın Kemal Aruğ, aynı fakültenin Şehircilik kürsüsü Profesör Sayın Gündüz Özdeş aracılığıyla ziyaret edilmiş kendisinin de Üsküdarlı olması nedeniyle Üsküdar'ın böylesine bir eserle süslenip gelişmesine şayan takdir bulduklarını bundan ötürü fakülte olarak Derneğimize yardımcı olacaklarını söylediler. Mahallinde gereken etüdün yapılabilmesi için Şemsipaşa ve civarının Nazım planı ile hala hazır imar planlarının birer örneklerinin belediyeden alınarak fakültelerine gönderilmesini istediler. Sözü edilen planlar alındı fakülte dekanlığına verildi.
Müteaddit ziyaretlerimiz hatırlatmalarımıza rağmen fakültede maalesef olumlu ve sonuç alamadık. Yalnız Sayın Profesör Gündüz Özdeş klasik tarzdan kaçınarak modem anlayışı göre bir Anıt yapılmasının daha uygun olacağını, Bunun için de Şemsi Paşa'da denize münasip bir mahalle 20-25 metre girilmek ve etrafı tahkim edilip orta kısmını doldurulmak suretiyle denizden kazanılan yarımada şeklindeki Kara parçasının üzerine direkt boğaz gerekse Marmara’dan Hatta Şehrin en yüksek yeri bulunan Çamlıca tepesinden görülebilecek şekilde dört köşe ve büyük irtifada bir sütun yapılmasını bu suçunun en üstünde Türk'ün Sönmez ateşini sembolize eden bir ışık ile sütünün 4 Yüzünde çok uzaklardan daha görülebilecek cesamette camdan imal edilmiş ve alttan ışıklandırılmış Atatürk masklarının güzel bir kompozisyonu krokisini vermişlerdir.
Yönetim kurulumuz ya da çok cazip ve orijinal bir şey bakımından uygun net mütalaa edilen bu şeklin yapılması için faaliyete geçilmiş, Şemsipasa sahilinde derinlik etütleri yapılmıştır. Beton kazıklar çakılmak ve etrafının da beton bloklar kayalarla takviye edilip denizden kazanacak kısmın inşası için faaliyete geçilmiştir. Bir iş yerinden bedelsiz olarak 20 metre boyunda beton İskele kazıkları bulunmuş, Denizcilik Bankası Liman işletmelerinden de gerek müsaade edilmek gerekse kazıklarının inşaat halinde çakılması için makine verilmesi teşebbüslerimiz işin mali portresi ve teknik imkânsızlıklarsa öyle mümkün olmamıştır.
Yönetim kurulumuz Atatürk'ün en yakın arkadaşları olan Emekli Orgeneral Fahrettin Altay, Sayın Profesör Afet İnan, Sayın Vali Vefa Poyraz, Sayın Belediye Başkanı Doktor Fahrettin Atabey, vilayet büyük Nazım plan bürosundan Y. Mimar Mühendis Dr. Nezihe Taner, Y.Mimar Mühendis Sevil Erdi, Teknik üniversiteden Profesör Orhan Bozkurt, belediyeden Y. Mimar Kadri Dino, Y. Mimar Yaprak Karlıdağ, Y. Mimar Mühendis Faruk Açar, Tıp Tarihi profesörü Sayın Süheyl Ünver, Basını temsilen Ulus gazetesi Ayhan Yetkiner, Haber Ajansı ve Hürriyet Gazetesini temsilen Yılmaz Tunçkal, Yeni İstanbul gazetesinden Esen Yalçın, Fikret kalmak, Üsküdar kaymakamlığına tayin edildiği günden Kocaeli Vali muavini Hasan da güne kadar yönetim kurulunun her türlü faaliyetlerine katılan Sayın Kaymakam Şahin Tunceli ile yönetim projelerimizden teşekkül eden bir jüri önünde evvelden kendilerine yazılı olarak tebliğde bulunduğumuz heykeltıraşlarımızdan Hüseyin Gezer, Gürdal Onur, Kenan Yontuç'un tekliflerini ihtiva eden muhtelif kompozisyonlar jüri tarafından tetkik ve incelenmiştir.
Neticede teklif edilen kombinasyonların yönünün düşünce ve temellerine uymadıklarına karar verilmiştir.
Atatürk'ün yakın arkadaşlardan oluşan Ehil kişilerden teşekkül eden jüri mevzu heykeltıraşlar içinde ATATÜRK'ü sima itibariyle daha iyi canlandıran Profesör heykeltıraş Kenan Yontuç’u müellif olarak seçmiştir.
Jürinin toplantı neticesi tebellür eden fikirlerine heykeltıraşa yansıtacak, anıt kompozisyondan bu dilek ve temennilerin ışığı altında yapılmasını sağlayacak teknik elemanları seçti.
Heykeltıraş ile günlerce birlikte çalışan Y.Mimar Sayın Bayan Yaprak Karlıdağ, Y. Mimarlar Necdet Kurultay Neticede bugün kompozisyonu meydana getirmişlerdir.
Bu dönemde derneğe gelir sağlama yönünde yapmış olduğumuz çabalara gelince, Üsküdar belediye ve vilayet daima encümen üyesi bulunan Sayın arkadaşlarımıza ve Valimiz Vefa Poyraz'ın yakın ilgileri neticesinde Özel İdare bütçesini derneklere yardım faslından 75 bin TL yardım sağlanmıştır.
Derneğimizin 1969 yılı sonuna kadar geliri toplam 47.372 lira 97 kuruş iken bu miktar 1970 sene sonunda 159.157 lira 97 kuruş ulaşmıştır.
Devlet Tiyatroları Genel Müdürüne müracaat ederek damdaki Kemancı veya Kuğu Gölü temsillerinden birisinin prömiyerinin derneğimiz adına tahsisi için yapılan müteallik devamlı ve ısrarlı çabalarımıza rağmen gereken ilgi gösterilmemiş ve olumlu bir sonuç alınamadığına üzülerek ifade etmek isteriz.
Bu arada Anıt kompozisyonun maketinin basın yoluyla kamuoyuna duyurulması hususu tetkik edilmiş Bu dönem içinde müspet bir neticeye ulaşılamamıştır.
Kaynak. Anıtı yaptıran Derneğin faaliyet raporları, bizimle bu bilgileri paylaşan sayın Üsküdar İmar ve Kültür Derneği Başkanı Cenk Erdoğan'a ve yönetim kurulun üyelerine teşekkürlerimizi sunarız.
Üsküdar Atatürk Devrimleri ve İstiklal Savaşı Anıtı Yol Hikayesi 2
İLGİLİ HABERLER
https://www.flashistanbul.com.tr/uskudar-semsipasa-ataturk-aniti/6435/
https://www.flashistanbul.com.tr/ cumhuriyetin-50-yilinda-uskudar-semsipasa-ataturk-aniti/6446/
https://www.flashistanbul.com.tr/ ozcagdas-anit-alani-yetkisi-ibb-ye-aittir/6439/
https://www.flashistanbul.com.tr/ uskudar-belediyesinin-bakimini-engelledigi-anitin-dibine-kulube-yapmislar/6438/
https://www.flashistanbul.com.tr/ belediye-vatandasin-park-alanini-otopark-olarak-isletmis/6440/
https://www.flashistanbul.com.tr/ baskan-yardimcisi-50-yillik-anit-toren-alani-icin-tesislerimizin-otoparki/6436/
Merak edilen bu şehri yönetenler, bu şehrin değerlerini ne kadar bilmekteler. Eğer biliyorlarsa gerçekten çok üzücü İstiklal savaşı ve Atatürk devrimlerini anlatan bu anıtın korunması ve bakımının yapılmasını neden istemiyorlar, bilmiyorlarsa bu gerçekten çok daha vahim. Bu nedenle anıtın hikayesine ulaştık çünkü her Türk Yurttaşının bu zorlu ama ylmada amaca ulaşan kahramanların hikayesini biilmeli, her zaman olduğu gibi Ülkemizin ve Üsküdarımızın Kültür varlıllarının korunması ana görevimiz, HİKAYEYİ iki bölüm olarak yayınlıyoruz.
Yaşar KABA
BUGÜNKÜ ÜSKÜDAR'IN GENEL GÖRÜNÜŞÜ (1973)
Üsküdar, İstanbul ilinin diğer ilçelerine nazaran, gerek mevki ve gerek tarihi ve tabi güzellikleri ile özel ve çok üstün önemi bulunan bir beldedir. Üsküdar coğrafi bakımdan İstanbul Boğazı'nın güneyinde kuzeye nazaran nispeten düzlük arz eden bir arazi yapısına sahiptir. Üsküdar Asya ile Avrupa'yı ayıran İstanbul boğazında kıtalar arası önemli yolların gelip geçtiği bir mahaldedir.Şayet bir benzetme yapacak olursak, İstanbul şayet bir yüzük ise Çamlıca tepeleri bu yüzüğün pırlantaları Nakkaş veya Frenk Tepesi, Gümüşyolu, Kandilli ve Çengelköy sırtları, Karlıkbayırı, Şemsipaşa ve Paşa limanı ile Sultan Tepesi pırlantanın etrafındaki Yakut taşlar gibi çevrelerine hakim durumları ile özellik taşırlar.
Bu sebeple Üsküdar gelmiş geçmiş birçok Şaire ve dairelere ilham kaynağı olmuştur.
Milli şairlerimizden Yahya Kemal Beyatlı şiirlerini Üsküdar'ın müstesna Tabii güzelliklerinden ilham alarak yazmış ve hatta Atatürk'ün dahi hayranlığını kazanmış bir beldedir.
İlçenin İlk Türk ve Müslüman oluşundan bugüne kadar olan tarihi incelenecek olursa, Üsküdar Türk akıncılarının Avrupa ortalarına kadar ilerleyişinin en önemli geçitlerinden birini teşkil etmektedir. Akınlar ve seferler umumiyetle burada tertiplenirdi, Üsküdar'da Nevzat yadigarı çok zengin ve çok çeşitli tarihi eserlerden büyük kısmının ta günümüze kadar muhafaza edildiklerini görürüz.
Üsküdar folkloru de çok önemlidir.
Mahiyet arz eder Katibim Şarkısı ile sesinin bütün dünyaya duyurmuştur.
İlçenin nüfusu 1970 sayımlarına göre köyler hariç 169.817'dir. 9 köy ile birlikte toplam nüfusu 171, 985'tir.
Tüm köylerde elektrik ve otomatik telefon vardır. 1. Ordu karargâhının da tarihi Selimiye kışlasında bulunmasıyla şeref duyar.
İlçenin kültür durumuna gelince ilçede 13 lise, 2 sanat enstitüsü, bir akşam kız sanat Enstitüsü Otelcilik ve Turizm Meslek Okulu, bir ticaret lisesi, 2 Sağlık Koleji ve bir Veteriner Sağlık Okulu ile 56 ilkokul bulunmaktadır.
Kuleli Askeri Lisesi ile Deniz Astsubay Lisesi de ilçe sınırları dahilin de olup Kandilli Rasathanesi’nde ilçenin Vaniköy sırtlarındadır.
İlçedeki tarihi ve sanat değeri yönünden ehemmiyet arz eden eserler ‘den, 1547 yılında Mimar Sinan ilk eseri olan, Rüstem Paşa'nın zevcesi Mihrimah Sultan için yaptırdığı iskelenin arkasındaki Cami, Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden, Rumi Mehmet Paşa tarafından 1571 yılında yaptırılan Cami, Mimar Sinan ilk eserlerinden hamam olarak inşa edilmiş, bir aile restore edilerek pasaj haline getirilmiş bulunan kapalı çarşısı, sahil kenarında Mimar Sinan’ın ilk camilerinden birisi olan halen çocuk Kitaplığı olarak kullanılan İskele meydanındaki 3 Ahmet Çeşmesi, Sultan üçüncü Ahmet'in yaptırdığı Valide cami Toptaş’ı cami, Üçüncü Selim zamanında yaptırılan Selimiye camii, Selimiye Camii ve Selimiye Kışlası ki bugün 1. Ordu karargahı olarak kullanılmaktadır.
Sultan Abdülaziz zamanında yaptırılan Beylerbeyi Sarayı Haydarpaşa Lisesi, (eski tıbbi Okulu) ve buna benzer sayısız yapılar Yalılar camiler Türbeler imaretler okullar ve şifahaneler mevcuttur.
Üsküdar'da Karacaahmet Sultan, Hüdai Mahmut, ve Selim mi baba gibi Türk İlim ve din dünyasının düşünürlerinden türbe ve mezarlıkları bu meyanda Türk Sanat fikir hayatının üstatlarından biri olarak tanınan Şair Nedim'in kabri de kabri ve buna benzer pek çok Türk ve İslam alimi ve ulemasını kabirlerinin bulunduğu Karacaahmet Mezarlığı, Taşdelen, Büyük ve Küçük Çamlıca, Defne, Tomruk ve kirazlı Menba suları da ilçe sınırları içindedir.
Ne yazık ki özetin özeti olarak tanımlamaya çalıştığımız böylesine Belediye sınırları içinde bulunan ve seneler senesi imar yönünden büyük ihmale uğramış Üsküdar'ın diğer ilçeler gibi zamanın medeniyet ihtiyaçlarına göre kalkındırılması mevzunda Üsküdarlıların zaman zaman Münferit veya toplu müracaatları maalesef olumlu sonuç vermemiştir.
Üsküdar'ın Kalkınma hamlesi ancak 1960'tan sonra tahakkuk safhasına girmiş ve bu tarihten sonra Üsküdar'da görev alan faal idare amirlerinin de Üsküdar'ın kalkınması yolundaki çeşitli faaliyetleri bizzat desteklemek veya katılmak suretiyle bu ilçenin kalkındırılmasına büyük katkıda olmuştur.
Bilhassa halen Denizli Valisi bulunan Münir Güney'in ilçe Kaymakamı olarak görev yaptığı 1961-63 yılları başlangıç ve hamlenin mebde’i olarak kabul edilebilir.
Üsküdar’ın çeşitli pek çok dertlerine el atmış ve kendisinden sonra görev almış olan Hüseyin Aydemir ve bilhassa Saim Tuncer'in ana davaların süratle tahakkukunun sağlanmasında büyük emekleri geçmiştir. Kendilerine sevgi saygı ve şükranlarımızı sunarız.
Atatürk devrimleriyle dopdolu olan Üsküdarlı, senelerce milli bayramlarını Atatürk sevgisine yaraşır bir abide veya muhteşem bir Anıt önünde kutlamanın özlemini çekmiştir.
Anıt yapılması fikri ilk önce Üsküdar Yüksek Öğrenim ve öğrenci derneğince ele alınmış, sonradan Üsküdar imar ve Kültür Derneği aynen konuyu amaçlar arasına almıştır.
İki derneğin aynı konunun tahakkuku için ayrı ayrı çalışmalarını meydana getireceği zorluklar da Nazarı itibariyle, zamanın Kaymakamı Sayın Münir Güney tarafından hazırlanan bir tüzüğe göre Atatürk'ün Üsküdar'ın münasip bir yerinde Atatürk'ün devrimlerine ve İstiklal Savaşımızı sembolize eden kabartma ve heykellerden müteşekkil bir Anıt ve Atatürk hakkında yerli ve yabancı yazarlar tarafından yazılmış eserlerden oluşan ve Atatürk devrimlerine kuşaktan kuşağa aktaracak olan bir enstitünün kurulması tüzüğün özünü kapsamaktadır.
Yapılacak olan anıt yalnız Üsküdar'a değil bütün vatana ve büyük Türk ulusuna hitap edecek, milli birlik ve beraberliği sembolleri edecek dost veya düşman Tüm fikirlere hitap edebilecek nitelikte bir kompozisyonun yaptırılması esası tüzükte apaçık belirtilmiştir.
DERNEĞİN KURULUŞU VE FAALİYETLERİ
Yukarıda arz ve izahına çalışılan gayenin tahakkuku zımnında zamanın Üsküdar kaymakamı ve halen Denizli Valisi bulunan Sayın Münir Güney'in riyasetinde geçici bir yönetim kurulu teşekkür ettirilerek 30.11.1961 tarihinde fiilen faaliyete geçmiş oldu.
Geçici yönetim kurulu başkanı, o zamanki Haydarpaşa Lisesi'nde Halil Tekinalp, 2 Başkanı ilçe ilk Öğretim Müdürü Kemal Besen, Sekreter Altan Dölaslan, Muhasip Salih Polat, Veznedar Çamlıca Kız Lisesi sanat tarihi öğretmeni Zahide Özar, üye o zamanki Beylerbeyi Nahiye müdürü Zeki Afşar, üye Kısıklı Nahiye müdürü Hakkı Atlıhan, üye o zamanki Üsküdar Kız Lisesi müdürü (merhum) Hamdi Akman ve Cemil Ülkümen’den kurulu idi.
Bu geçici yönetim kurulu derneğin tüzüğünü hazırlamış, Dernek için lüzumlu olan kıymetli açık makbuz ve saire bastırmış ve üye kaydına başlamıştır.
Faaliyetlerini sürdürmekte olan bu yönetim kurulunun iş başında bulunduğu sıralarda yani 1961 senesi sonlarına doğru, Doğu illerimizde vuku bulan büyük kuraklık neticesi yurt çapında doğuya yardım için açılan kampanya sebebiyle, Üsküdar ilçesinde de bu tabi afetin giderilmesi maksadıyla yapmış olduğu yardıma Derneğimizin de yardım kampanyasına iştirak etmesi neticesi faaliyetlerinin bir ara durdurmak mecburiyetinde kalmıştır.
Bilahare faaliyetlerini hızlandıran yönetim kurulu gelir temini bahabın da muhtelif komiteler kurarak çay, balo, kanser, müsamere ve futbol turnuvası gibi muhtelif tasarrufları kuvveden fiile çıkarmak için teşebbüsler de bulunmuş, Fakat bu teşebbüslerin neticesi olumlu olmamıştır.
Ancak ilköğretim müdürü Kemal Besen başta olmak üzere liseler ortaokul ve ilkokul müdürlerine öğretmenine Yakın ilgi ve alakaları neticesi okullara dağıtılan teberru makbuzları ile gelir sağlama cihetine gidilmiş ve bizce büyük bir yeküne baliğ olan gelirin temini sağlanmıştır.
Bu sağlanan gelir bilahare ayrı bir sütunda arz edilecektir.
Fahri başkanımız zamanın Cumhurbaşkanı (müteveffa) Sayın Cemal Gürsel'in himayelerinde Dernek yararına Galatasaray Fenerbahçe ve Beşiktaş kulüpleri arasında 3 sene devam edecek bir futbol turnuvası tertip edilerek turnuva sonunda en çok galip gelen takıma bir Atatürk şirketi verilmesi yolundaki faaliyetler de kulüp temsilcilerin toplantılara iştirakları sağlamamış ve kulüp listelerine düşen paylar mevzuunda bir anlaşma zemini bulunamamıştır.
Yönetim kurulu bu arada anıtın yeri ve şekli mevzunu esaslı şekilde etüt etmiş ve anıt için en müsait Mahal Şemsipaşa Meydanı olduğuna karar vererek meydana belediyeye Anıt alanı olarak Tahsisini sağlanması için gerekli müracaatı yapmıştır.
Bu meyanda anıtın şekli konusunda birçok teklifler fikirler ileri sürülmüş bu teklifler fikirler Güzel Sanatlar Akademisi heykelcilik bölümü uzmanları ile Teknik Üniversite Şehircilik uzmanlarına etüt ettirilmiştir. Derneğin gayesi klasik bir heykel dikmekten ziyade Anıt niteliğinde İstiklal savaşımızı ve devrimlerimizi dile getiren bir kompozisyon yapılması idi
Bu maksatla Türkiye çapında bir konkur açılması ehil kişiler marifetiyle konkura iştirak eden muhtelif eserlerden isteğe en uygun eserin seçimini sağlamak idi.
Konkur için ödül konması ve mansiyon ayrılması, derneğin mahdut gelir Kaynaklarına göre mümkün görülemedi Bilahare aşağıda arz edileceği şekilde bir başka yola tevessül edildi.
Bu arada Üsküdar Şehir tiyatrosunda, Kandilli kız Lisesinin o zamanki müdiresi resmiye Boysan’ın yakın ilgisi neticesi kandilli Kız Lisesi öğrencileri Derneğimize ait olmak üzere bir konsere tertiplediler.
Bu arada 17 ve 19 Mayıs gençlik bayramı provası gösterilerinde rozet kampanyası yapıldı. Haydarpaşa Lisesi Müdürü Haili Tekinalp ’in yakın ilgileri neticesinde Haydarpaşa Lisesi ve Haydarpaşa erkek sanat enstitüsü öğrencileri gösteri günleri halka rozet takmak sureti ile derneğe yine aşağıda arz edileceği veçile gelir sağlamış oldular.
1962 YILI KONGRESİNDE
Başkan: Halil Tekinalp
2. Başkan: Kemal Besen
Sekreteri: Zeki Afşar
Muhasip: Altan Dölaslan,
Veznedar: Nejade Suntekin (merhum)
Üye: Cemil Ülkümen,
üye: Hakkı Atlıhan
Üye: Zahide Özar,
Üye: Lami Akgünden
Teşekkül etti.
Denetleme kuruluna ise Haydarpaşa Lisesi müdür muavini
Ayten Saimligil aynı okulun felsefe Öğretmeni
Vehip Atatanla ve
Hilmi Yıldırım, Haysiyet divanına ise Haydarpaşa lisesi öğretmenlerinden
Şahap Suntekin,
Mustafa Özar ve Üsküdar Lisesi müdürü
Hayri Özdener seçildiler.
Bu şekilde teşekkül eden yönetim kurulu eski yönetim kurulunun spor kulüpleriyle olan ilişkisini devam ettirerek mubet bir safhaya ulaştırmak için gayretler sarf etti. Fakat maalesef yukarıda arz edildiği veçhile olumlu ve sonuç alınamadı. Bu meyanda belli başlı ticari müesseseler, Fabrikalar iş adamları ve Mahalli zenginler tespit edilerek tespit teşkil edilen komiteler marifetiyle ya tek tek ziyaret edilmiş veya mektupla gayenin tahakkuku için yardım kampanyasına ısrarla devam edilmiş ise de maalesef bekleyen netice elde edilememiştir. Bu meyanda yardım kampanyasına iştirakin sağlanması için broşür bastırılmış ve dağıtılmıştır.
Yardım kampanyasının olumlu bir neticeye vasıl olabilmesi için Üsküdar Yüksek Öğrenim öğrenci Derneği ve diğer kuruluşlar da yardıma çağırılmış, bu arada basın yolu ile bir kampanya açılması mezunları muhtelif gazeteler nezdinde yapılan teşebbüslerde olumlu bir netice vermemiştir.
Bu arada şayanı şükran olan SEKA Genel Müdürlüğü'nün İzmit kâğıt fabrikasından derneğimiz yararına tahsis edilmiş etmiş olduğu bir buçuk ton kâğıt bedelsiz olarak derneğe naklettirilmiş ve hala muhtarlıkların kullanmakta oldukları resmi ve matbu evrak bastırılarak muhtarlara bedel karşılığı bir miktar dağıtılmıştır.
SEKA dan temin etmiş olduğumuz bu kâğıtlar o zaman büyük Atatürkçü olduğuna inandığımız İstanbul Harp Akademileri Kumandanı Tümgeneral Semih Sancar'ın yakın ilgileri neticesinde Harp Akademileri Matbaasında bedelsiz olarak bastırılmıştır.
Derneğin menafi Umumiye haddim dernekler arasına dahil edilmesi yolundaki müracaatımız olumlu bir sonuç vermemiştir. Bu meyanda Beylerbeyi sarayında Dernek yararına bir balo verilmesi etüt edilmiş fakat olumlu ve sonuç alınmamıştır. (Sarayın tamiri sebebiyle) 1964 senesi sonlarına doğru Sayın Kaymakam Münir Güney'in İzmit Vali muavinine atanması yönetim kurulundan Zeki Afşar'ın ve Hakkı Atlıhan’ın başka illere atanmaları ve Altan Dölaslan’ın yedek subay okuluna gidişi sebebiyle 1967 yılına kadar faaliyetlerini durdurulmak mecburiyetinde kalmıştır.
Bu arada Gerze ilçesinin yangın felaketine maruz kalışı yurdun muhtelif yerlerinde depremler sel baskınları neticesi usule gelen usule gelen Tabii afetler Dolayısıyla Dernek faaliyeti inkıta uğramış ve ancak 1968 yılından itibaren faaliyetlerine faaliyetlerin hızlandırılması mümkün olabilmiştir.
Muhtarlar üzerinde bulunan matbaa evrak hesabın hesabı ve muhtelif müessese ve şahıslar üzerinde bulunan teberru makbuzlarının kontrolleri yapılmış gelirleri Dernek hesabına gelir olarak kaydedilmiştir.
1969 yılında Harp Akademileri Komutanlığı Mensuplarının bağışları ve ayrıca 19 Mayıs gösterileri, rozet kampanyası gelirlerinin temin edildiği bu
meyanda, belediyece Şemsipaşa Meydanının anıt yeri olarak tahsis edilmesi sebebiyle meydanın tanzimi ve anıtın şekli üzerinde Teknik Üniversite inşaat fakültesi Şehircilik kürsü profesörü Sayın Gündüz Özdeş ile temasa geçildiği ve Sayın profesörün Anıt meydanının tanzimi anıtın şekli hakkında İnşaat kürsüsünün öğrenci ve profesörlerinin yardımcı olmalarını sağlayacağı vadi alınmıştır.
1970 KONGRESİ'NE YENİ YÖNETİM KURULUNDA
Başkan: Halit Tekinalp
2. Başkan: Emekli General Ferit Erdoğan
Sekreter: Zeki Afşar
Sayman: Kemal Besen
Veznedar: merhum Haydarpaşa Lisesi müdiresi muavinin Refet Bakır, üye: Doktor Burhanettin Üstünel
Üye: Altan Dölaslan
Üye: Hamdi Uluerkan
Üye: Güngör Şatıroğlu
Denetleme Kurulu ise;
Başkan: Vehip Ata Tanla
Üye: Tenasüp Ürgün
Üye: Hilmi Yıldırım'dan teşkil etmiştir.
Yeni yönetim kurulu eski yönetimden 46.000 TL devralmıştır.
22. 07.1972 günü Halil Tekinalp başkanlıktan istifa etmiş yerine üyelerden Zeynep Kamil Hastanesi başhekimi Burhanettin Üstünel başkan olarak seçilmiştir. Bu suretle faaliyetini hızlandıran yönetim kurulu anıtın şekli ve anıt alanının tanzimi konuları ile daha ne gelir sağlanması konusunda büyük bir hamleye girişmiştir.
Anıtın şekli ve alanına tanzim konusunda teknik üniversite inşaat fakültesi dekanı Sayın Kemal Aruğ, aynı fakültenin Şehircilik kürsüsü Profesör Sayın Gündüz Özdeş aracılığıyla ziyaret edilmiş kendisinin de Üsküdarlı olması nedeniyle Üsküdar'ın böylesine bir eserle süslenip gelişmesine şayan takdir bulduklarını bundan ötürü fakülte olarak Derneğimize yardımcı olacaklarını söylediler. Mahallinde gereken etüdün yapılabilmesi için Şemsipaşa ve civarının Nazım planı ile hala hazır imar planlarının birer örneklerinin belediyeden alınarak fakültelerine gönderilmesini istediler. Sözü edilen planlar alındı fakülte dekanlığına verildi.
Müteaddit ziyaretlerimiz hatırlatmalarımıza rağmen fakültede maalesef olumlu ve sonuç alamadık. Yalnız Sayın Profesör Gündüz Özdeş klasik tarzdan kaçınarak modem anlayışı göre bir Anıt yapılmasının daha uygun olacağını, Bunun için de Şemsi Paşa'da denize münasip bir mahalle 20-25 metre girilmek ve etrafı tahkim edilip orta kısmını doldurulmak suretiyle denizden kazanılan yarımada şeklindeki Kara parçasının üzerine direkt boğaz gerekse Marmara’dan Hatta Şehrin en yüksek yeri bulunan Çamlıca tepesinden görülebilecek şekilde dört köşe ve büyük irtifada bir sütun yapılmasını bu suçunun en üstünde Türk'ün Sönmez ateşini sembolize eden bir ışık ile sütünün 4 Yüzünde çok uzaklardan daha görülebilecek cesamette camdan imal edilmiş ve alttan ışıklandırılmış Atatürk masklarının güzel bir kompozisyonu krokisini vermişlerdir.
Yönetim kurulumuz ya da çok cazip ve orijinal bir şey bakımından uygun net mütalaa edilen bu şeklin yapılması için faaliyete geçilmiş, Şemsipasa sahilinde derinlik etütleri yapılmıştır. Beton kazıklar çakılmak ve etrafının da beton bloklar kayalarla takviye edilip denizden kazanacak kısmın inşası için faaliyete geçilmiştir. Bir iş yerinden bedelsiz olarak 20 metre boyunda beton İskele kazıkları bulunmuş, Denizcilik Bankası Liman işletmelerinden de gerek müsaade edilmek gerekse kazıklarının inşaat halinde çakılması için makine verilmesi teşebbüslerimiz işin mali portresi ve teknik imkânsızlıklarsa öyle mümkün olmamıştır.
Yönetim kurulumuz Atatürk'ün en yakın arkadaşları olan Emekli Orgeneral Fahrettin Altay, Sayın Profesör Afet İnan, Sayın Vali Vefa Poyraz, Sayın Belediye Başkanı Doktor Fahrettin Atabey, vilayet büyük Nazım plan bürosundan Y. Mimar Mühendis Dr. Nezihe Taner, Y.Mimar Mühendis Sevil Erdi, Teknik üniversiteden Profesör Orhan Bozkurt, belediyeden Y. Mimar Kadri Dino, Y. Mimar Yaprak Karlıdağ, Y. Mimar Mühendis Faruk Açar, Tıp Tarihi profesörü Sayın Süheyl Ünver, Basını temsilen Ulus gazetesi Ayhan Yetkiner, Haber Ajansı ve Hürriyet Gazetesini temsilen Yılmaz Tunçkal, Yeni İstanbul gazetesinden Esen Yalçın, Fikret kalmak, Üsküdar kaymakamlığına tayin edildiği günden Kocaeli Vali muavini Hasan da güne kadar yönetim kurulunun her türlü faaliyetlerine katılan Sayın Kaymakam Şahin Tunceli ile yönetim projelerimizden teşekkül eden bir jüri önünde evvelden kendilerine yazılı olarak tebliğde bulunduğumuz heykeltıraşlarımızdan Hüseyin Gezer, Gürdal Onur, Kenan Yontuç'un tekliflerini ihtiva eden muhtelif kompozisyonlar jüri tarafından tetkik ve incelenmiştir.
Neticede teklif edilen kombinasyonların yönünün düşünce ve temellerine uymadıklarına karar verilmiştir.
Atatürk'ün yakın arkadaşlardan oluşan Ehil kişilerden teşekkül eden jüri mevzu heykeltıraşlar içinde ATATÜRK'ü sima itibariyle daha iyi canlandıran Profesör heykeltıraş Kenan Yontuç’u müellif olarak seçmiştir.
Jürinin toplantı neticesi tebellür eden fikirlerine heykeltıraşa yansıtacak, anıt kompozisyondan bu dilek ve temennilerin ışığı altında yapılmasını sağlayacak teknik elemanları seçti.
Heykeltıraş ile günlerce birlikte çalışan Y.Mimar Sayın Bayan Yaprak Karlıdağ, Y. Mimarlar Necdet Kurultay Neticede bugün kompozisyonu meydana getirmişlerdir.
Bu dönemde derneğe gelir sağlama yönünde yapmış olduğumuz çabalara gelince, Üsküdar belediye ve vilayet daima encümen üyesi bulunan Sayın arkadaşlarımıza ve Valimiz Vefa Poyraz'ın yakın ilgileri neticesinde Özel İdare bütçesini derneklere yardım faslından 75 bin TL yardım sağlanmıştır.
Derneğimizin 1969 yılı sonuna kadar geliri toplam 47.372 lira 97 kuruş iken bu miktar 1970 sene sonunda 159.157 lira 97 kuruş ulaşmıştır.
Devlet Tiyatroları Genel Müdürüne müracaat ederek damdaki Kemancı veya Kuğu Gölü temsillerinden birisinin prömiyerinin derneğimiz adına tahsisi için yapılan müteallik devamlı ve ısrarlı çabalarımıza rağmen gereken ilgi gösterilmemiş ve olumlu bir sonuç alınamadığına üzülerek ifade etmek isteriz.
Bu arada Anıt kompozisyonun maketinin basın yoluyla kamuoyuna duyurulması hususu tetkik edilmiş Bu dönem içinde müspet bir neticeye ulaşılamamıştır.
Kaynak. Anıtı yaptıran Derneğin faaliyet raporları, bizimle bu bilgileri paylaşan sayın Üsküdar İmar ve Kültür Derneği Başkanı Cenk Erdoğan'a ve yönetim kurulun üyelerine teşekkürlerimizi sunarız.
Üsküdar Atatürk Devrimleri ve İstiklal Savaşı Anıtı Yol Hikayesi 2
İLGİLİ HABERLER
https://www.flashistanbul.com.tr/uskudar-semsipasa-ataturk-aniti/6435/
https://www.flashistanbul.com.tr/ cumhuriyetin-50-yilinda-uskudar-semsipasa-ataturk-aniti/6446/
https://www.flashistanbul.com.tr/ ozcagdas-anit-alani-yetkisi-ibb-ye-aittir/6439/
https://www.flashistanbul.com.tr/ uskudar-belediyesinin-bakimini-engelledigi-anitin-dibine-kulube-yapmislar/6438/
https://www.flashistanbul.com.tr/ belediye-vatandasin-park-alanini-otopark-olarak-isletmis/6440/
https://www.flashistanbul.com.tr/ baskan-yardimcisi-50-yillik-anit-toren-alani-icin-tesislerimizin-otoparki/6436/
FACEBOOK YORUMLAR