İNGİLİZ FİLOZOF VE YAZAR IRIS MURDOCH'UN TÜM KÜLLİYATI BASILIYOR
Ayrıntı Yayınları, geçtiğimiz yüzyılın en zeki kadını olarak kabul edilen İngiliz filozof ve yazar Iris Murdoch’un tüm kitaplarını basıyor
07 Haziran 2023 - 17:25
İngiliz filozof ve yazar Iris Murdoch'un tüm külliyatı basılıyor.
Murdoch’un 1973 James Tait Black Anma Ödülü kazanan Kara Prens ve 1978 Booker Ödülü kazanan Deniz Deniz romanlarını Türkiye’deki okurlarla buluşturan Ayrıntı Yayınları, ayrıca yazarın Ağ, Kesik Bir Baş, Rüya Sakinleri, Melekler Zamanı romanlarıyla İyiliğin Egemenliği, Sartre: Romantik Rasyonalist, Varoluşçular ve Mistikler, Ateş ve Güneş adlı
çalışmalarını da yayımladı. 1970’de İrlanda Akademisi’nin, 1975’te Amerikan Beşeri
Bilimler ve Sanat Akademisi’nin onursal üyeliğine seçilen; eserleri filmlere ve dizilere
de uyarlanan Iris Murdoch’un The Good Apprentice, The Nice and The Good, The Bell,
The Unicorn, A Fairly Honourable Defeat adlı eserleri de önümüzdeki dönemde Ayrıntı
Yayınları tarafından yayımlanacak.
IRIS MURDOCH
1919’da İrlanda’da doğan İngiliz romancı, oyun yazarı, şair, denemeci, filozof ve senaryo yazarı. Murdoch hemen her yıl hacimli birer roman yazmış olmasının yanında, Sartre, Romantic Rationalist (1953) (Sartre’ın: Yazarlığı ve Felsefesi, Çev. S. Hilav, Yazko Yay., 1964; 1983); The Fire and the Sun (1977) (Ateş ve Güneş, Çev. S. R. Kırkoğlu, Ayrıntı Yay., 1992). Bunların yanı sıra Metaphysics as a Guide to Morals (1992) [Bir Ahlak Kılavuzu Olarak Metafizik] gibi felsefi çalışmalarıyla da tanınır.
Bir süre Oxford Üniversitesi’nde felsefe dersleri vermiştir. Filozof geçmişi, genellikle karmaşık ahlaki, dinî ve etik meselelerle uğraşan kurmaca yapıtlarında hissedilir ölçüde etkindir. Romanları zekice bir mizah duygusunu içermeleri, dolambaçlı olay örgüleri ve ayrıntı zenginlikleriyle dikkati çeker. Murdoch, Kara Prens (1973) romanıyla James Tait Black Anma Ödülü’nü ve The Sea, The sea (1978) ile de Booker McConnell Ödülü’nü kazandı.
Murdoch’ın ilk romanı Under the Net (1954) (Ağ, Çev. Nihal Yeğinobalı, Ayrıntı Yay., 1993) en iyi yapıtlarından biri olarak görülür ve ahlaki meseleleri işlemesi bakımından yazarın tipik
yapıtlarındandır. Murdoch’ın bazı romanları ısırgan komediler, bazılarıysa ironik trajediler olarak sınıflandırıldı.
Yazarın başlıca konusu genellikle sevgi ilişkilerinin içerdiği çeşitli çatışmalar ve romanlarında sık sık görülen karmaşık aşk üçgenleridir. Murdoch’ın romanlarının birçoğu, modern çağda geçmelerine karşılık büyü ve gizem öğeleri, olay örgüsündeki âni, acayip kaymalar, 18. ve 19. yüzyılın gotik romanlarını çağrıştırır.
Murdoch’ın romanlarında çoğunlukla The Flight From the Enchanter’daki (1956) Mischa Fox, A Severed Head’deki (1961) (Kesik Bir Baş, Çev. S.R. Kırkoğlu, Ayrıntı Yay., 1988) psikolog ya da Philosopher’s Pupil’deki (1983) [Filozofun Öğrencisi] filozof gibi, günümüze özgü “cazibeli” biri diğer kişilerin davranışlarını etkiler ve olayları yönlendirir. Murdoch’ın imgeci düzyazı üslûbu, yapıtlarında fantastik, sembolik bir boyut yaratmasına yardımcı olur. Yazar kendisiyle yapılan bir söyleşide şöyle demişti:
“Gerçek hayatta fantastik olan ile sıradan olan, sade olan ile sembolik
olan genellikle çözülmez biçimde iç içe geçmiştir. Bence en iyi romanlar da hayatı, bunları birbirinden koparmaksızın araştırıp gözler önüne serenlerdir.”
Murdoch’ın yapıtları hayranı olduğu 19. yüzyıl Rus romanlarıyla, özellikle de Dostoyevski’yle karşılaştırılmıştır; zira yazar genellikle Anglo-Amerikan edebiyatında daha yaygın olarak görüldüğü gibi bir ya da iki ana karakterin bakış açısına odaklanmaktansa karmaşık ilişkiler içindeki çok sayıda kişiyi içeren hacimli metinler yazdı.
Diğer önemli romanları şunlar: The Bell (1958) (Çan, Çev. H. Özdemir, İmge Kitabevi, 1992); The Unicorn (1963) (Tek Boynuzlu At, Çev. T. Nutku, Can Yay., 1983); The Red and the Green (1965) [Kırmızılar ve Yeşiller]; The Time of the Angels (1966) (Melekler Zamanı, Çev. N. Yeğinobalı, Ayrıntı Yay., 1995); Nuns and Soldiers (1980) [Rahibeler ve Askerler] ve The Good Apprentice (1986) [İyi Çırak].
Murdoch’un 1973 James Tait Black Anma Ödülü kazanan Kara Prens ve 1978 Booker Ödülü kazanan Deniz Deniz romanlarını Türkiye’deki okurlarla buluşturan Ayrıntı Yayınları, ayrıca yazarın Ağ, Kesik Bir Baş, Rüya Sakinleri, Melekler Zamanı romanlarıyla İyiliğin Egemenliği, Sartre: Romantik Rasyonalist, Varoluşçular ve Mistikler, Ateş ve Güneş adlı
çalışmalarını da yayımladı. 1970’de İrlanda Akademisi’nin, 1975’te Amerikan Beşeri
Bilimler ve Sanat Akademisi’nin onursal üyeliğine seçilen; eserleri filmlere ve dizilere
de uyarlanan Iris Murdoch’un The Good Apprentice, The Nice and The Good, The Bell,
The Unicorn, A Fairly Honourable Defeat adlı eserleri de önümüzdeki dönemde Ayrıntı
Yayınları tarafından yayımlanacak.
IRIS MURDOCH
1919’da İrlanda’da doğan İngiliz romancı, oyun yazarı, şair, denemeci, filozof ve senaryo yazarı. Murdoch hemen her yıl hacimli birer roman yazmış olmasının yanında, Sartre, Romantic Rationalist (1953) (Sartre’ın: Yazarlığı ve Felsefesi, Çev. S. Hilav, Yazko Yay., 1964; 1983); The Fire and the Sun (1977) (Ateş ve Güneş, Çev. S. R. Kırkoğlu, Ayrıntı Yay., 1992). Bunların yanı sıra Metaphysics as a Guide to Morals (1992) [Bir Ahlak Kılavuzu Olarak Metafizik] gibi felsefi çalışmalarıyla da tanınır.
Bir süre Oxford Üniversitesi’nde felsefe dersleri vermiştir. Filozof geçmişi, genellikle karmaşık ahlaki, dinî ve etik meselelerle uğraşan kurmaca yapıtlarında hissedilir ölçüde etkindir. Romanları zekice bir mizah duygusunu içermeleri, dolambaçlı olay örgüleri ve ayrıntı zenginlikleriyle dikkati çeker. Murdoch, Kara Prens (1973) romanıyla James Tait Black Anma Ödülü’nü ve The Sea, The sea (1978) ile de Booker McConnell Ödülü’nü kazandı.
Murdoch’ın ilk romanı Under the Net (1954) (Ağ, Çev. Nihal Yeğinobalı, Ayrıntı Yay., 1993) en iyi yapıtlarından biri olarak görülür ve ahlaki meseleleri işlemesi bakımından yazarın tipik
yapıtlarındandır. Murdoch’ın bazı romanları ısırgan komediler, bazılarıysa ironik trajediler olarak sınıflandırıldı.
Yazarın başlıca konusu genellikle sevgi ilişkilerinin içerdiği çeşitli çatışmalar ve romanlarında sık sık görülen karmaşık aşk üçgenleridir. Murdoch’ın romanlarının birçoğu, modern çağda geçmelerine karşılık büyü ve gizem öğeleri, olay örgüsündeki âni, acayip kaymalar, 18. ve 19. yüzyılın gotik romanlarını çağrıştırır.
Murdoch’ın romanlarında çoğunlukla The Flight From the Enchanter’daki (1956) Mischa Fox, A Severed Head’deki (1961) (Kesik Bir Baş, Çev. S.R. Kırkoğlu, Ayrıntı Yay., 1988) psikolog ya da Philosopher’s Pupil’deki (1983) [Filozofun Öğrencisi] filozof gibi, günümüze özgü “cazibeli” biri diğer kişilerin davranışlarını etkiler ve olayları yönlendirir. Murdoch’ın imgeci düzyazı üslûbu, yapıtlarında fantastik, sembolik bir boyut yaratmasına yardımcı olur. Yazar kendisiyle yapılan bir söyleşide şöyle demişti:
“Gerçek hayatta fantastik olan ile sıradan olan, sade olan ile sembolik
olan genellikle çözülmez biçimde iç içe geçmiştir. Bence en iyi romanlar da hayatı, bunları birbirinden koparmaksızın araştırıp gözler önüne serenlerdir.”
Murdoch’ın yapıtları hayranı olduğu 19. yüzyıl Rus romanlarıyla, özellikle de Dostoyevski’yle karşılaştırılmıştır; zira yazar genellikle Anglo-Amerikan edebiyatında daha yaygın olarak görüldüğü gibi bir ya da iki ana karakterin bakış açısına odaklanmaktansa karmaşık ilişkiler içindeki çok sayıda kişiyi içeren hacimli metinler yazdı.
Diğer önemli romanları şunlar: The Bell (1958) (Çan, Çev. H. Özdemir, İmge Kitabevi, 1992); The Unicorn (1963) (Tek Boynuzlu At, Çev. T. Nutku, Can Yay., 1983); The Red and the Green (1965) [Kırmızılar ve Yeşiller]; The Time of the Angels (1966) (Melekler Zamanı, Çev. N. Yeğinobalı, Ayrıntı Yay., 1995); Nuns and Soldiers (1980) [Rahibeler ve Askerler] ve The Good Apprentice (1986) [İyi Çırak].
FACEBOOK YORUMLAR