HACI ADAYLARI SURRE ALAYI İLE UĞURLANACAK

Üsküdar Belediyesi, 4-5 Eylül tarihleri arasında gerçekleştireceği Surre Alayı etkinliğiyle ilgili bilgilendirme toplantısı düzenledi. Üsküdar Belediyesi Sosyal Tesisleri’nde gerçekleştirilen toplantıda, Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen, Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Dekanı Prof. Dr. Mustafa Küçükaşçı ve Öğretim Üyesi Dr. Coşkun Yılmaz Osmanlı geleneği Surre-i Hümayun’un hakkında bilgi verdi.

1350’li yıllarda Müslüman Türkler’in ana yurdu olan Üsküdar’ın, tekkeleri, mektepleri,  çeşmeleri,  hanları, hamamları, camileri, şadırvanları ve kabristanlarıyla başlı başına bir kültür şehri olduğuna dikkat çeken Başkan Türkmen, “Ecdadımızın, tarihimizin altın sayfalarla yazdığı Surre Alayı geleneğini ancak Üsküdar Belediyesi gerçekleştirebilirdi” dedi.

99 YILLIK GELENEK GÜNYÜZÜNE ÇIKIYOR

Surre Alayı etkinlikleriyle ilgili bilgi veren Başkan Türkmen şunları kaydetti, “Üsküdar’ın tarihini incelediğinizde altından çok tatlı bir gelenek çıkıyor. Osmanlı dönemde yaşanmış bu kutsal yolculuğu gün yüzüne çıkarmak ve yaşatmak istiyoruz. 1915'ten sonra ilk defa bir ilki gerçekleştirerek, 99 yıl sonra tarihi Surre Alayı geleneğini gün yüzüne çıkarıp Üsküdarlılarla paylaşacağız.  İstanbul’dan yapılan yolculuğa Surre-i Hümayun denilirdi. Surre; Mekke ve Medine’nin ileri gelenlerine ve halka dağıtılmak üzere gönderilen hediyenin adıdır. Surre Hümayun, Topkapı Sarayı’ndan Sirkeci’ye iniyor oradan, Üsküdar’a geliyor ve Harem’de son halini alarak kutsal topraklara gitmek için yola çıkıyordu.

Surre yolculuğu, yılın en önemli kutsal yolcuğuydu. O yolculuğun geçtiği güzergâhlarda manevi atmosferin zirveye çıktığı, hacı adayların buluştuğu, Hac’ca gidemeyenlerin ise gözyaşlarıyla adayları uğurladığı bir andı.

NİÇİN ÜSKÜDAR?

Surre alayı yolculuğunu eğer ülkemizde birileri canlandıracaksa ana merkezi Üsküdar'dır. Niçin Üsküdar? Üsküdar Mekke ve Medine'nin bulunduğu kara parçasına bitişik bir şehirdir. Üsküdar, Anadolu'nun son parçasıdır ve Üsküdar Harem şehri olarak adlandırılır. Hacılar buraya geldiğinde kendilerini kutsal topraklara gelmiş gibi hissederler. Hatta, kabirlerinin Karacaahmet'te olmasını arzularlardı.”

TARİHİ YOLCULUK DUALARLA BAŞLAYACAK

4-5 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilen etkinlikle ilgili de bilgi veren Başkan Türkmen şunları kaydetti; “4 Eylül’de bir sempozyum olacak. Asıl yolculuk 5 Eylül’de Mihrimah Sultan Camii’nde kılınacak olan Cuma namazı sonrası, develer eşliğinde, aynen Osmanlı döneminde olduğu gibi, taklidi olmadan, orijinaline sadık kalınarak, giyim kuşamı, develeri ve hediyeleriyle yapılan bir yolculuk olacak.

İstanbul İl Müftülüğümüzle birlikte, İstanbul Anadolu Yakası’ndaki bütün hacılarımızı Surre Alayı ile yolculayacağız.  Üsküdar Belediyesi, Kültür ve Sosyal belediyeciliğin en güzel örneğini yapmaya devam edecek.”

Açıklamadan sonra,  Prof. Dr. Mustafa Küçükaşçı ve Öğretim Üyesi Dr. Coşkun Yılmaz, gazetecilerin sorularına cevap vererek, Surre Alayı’nın Osmanlı dönemindeki önemi ve uygulamaları hakkında bilgiler verdi.

 

SURRE-İ HÜMAYUN NEDİR?

Tarih boyunca hac yollarının güvenliğini temin etmek ve haccın yapılacağı mekânlara hizmet etmek halife, sultan ve padişahlar için en büyük onur kabul edilmiştir. Bu onuru en görünür kılan her yıl hac döneminden önce Mekke ve Medine halkına dağıtılmak için gönderilen para, altın ve diğer eşyalar anlamına gelen surredir.

İslâm’da kutsal sayılan beldelere maddî destek sağlamakla beraber özellikle hilâfeti elinde bulunduran devletler için önemli olan surre alayları, hem yılın en önemli dinî merasimi, hem de güzergâh boyunca surreyi yollayan iktidarın dinî kimliğinin önemli sembolünü yansıtıyordu. Geçmişi Abbasîlere kadar uzanan surre, esas gelişimini merasim ve teşrifatın öneminin artışına paralel olarak hac yolunun güvenliğinin sağlanmasının yanında Haremeyn’de yaşayan halkın ihtiyaçları­nın karşılanmasına yönelik politikalara öncelik verenOsmanlılar döneminde tamamladı.

SURRE ALAYI NASIL YOLCULANIRDI?

Dârüssaâde ağası tarafından düzenlenen surre merasimine padişah da katılır ve surre devesine yüklenen mahmilin de yer aldığı surre alayı Topkapı Sarayı’ndan çıkarak Sirkeci İskelesi’nden Üsküdar’a geçerdi. Padişahların Dolmabahçe veya Yıldız saraylarında ikamet ettiği yıllarda buradaki törenlerin ardından Beşiktaş İskelesi’nden Üsküdar’a geçilirdi. Surre alayı gidiş ve dönüşünde İstanbul halkının şahit olduğu, yılın en önemli, en çok itibar edilen ve Boğaz’ın her iki yakasında büyük kalabalığın iştirak ettiği, görkemli bir dinî merasimdi.

Hacca gidemeyen ve içinde hac özlemi bulunan müminlerin hediyelerinden de oluşan Sürre-i Hümâyun yolculuğu dua, tekbir, salatu selâm ve ilahilerle zenginleşirdi. Surre alayı Hicaz’a varıncaya kadar uğradığı her yeri şenlendirir ve Mekke-i Mükereme ile Medine-i Münevvere’de  İslâm dünyasının dört bir yanından gelen Müslümanları bu coşkuya ortak ederdi.

Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen' den çağrı

SURRE: ÜSKÜDAR’DAN HAREMEY’E KUTSAL YOLCULUK

4 EYLÜL PERŞEMBE: SURRE-İ HÜMAYUN VE HAC TARİHİ

Üsküdar Bağlarbaşı Kongre ve Kültür Merkezi

 

16.00-Açılış Konuşmaları

Hilmi Türkmen

Üsküdar Belediye Başkanı

 

I. OTURUM 16.30-17.45

BAŞKAN: Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın

Hz. İbrahim ve Hac

Prof. Dr. Ömer Faruk Harman

Hz. Peygamber’in Haccı

Prof. Dr. Raşit Küçük   

Osmanlı Öncesinde Hac

Doç. Dr. Cengiz Tomar  

Osmanlı Devletinin Haremeyn Siyaseti ve Hac güvenliği

Prof. Dr. Erhan Afyoncu  

 

II. OTURUM 18.00- 19.15

BAŞKAN: Prof. Dr. İskender Pala

İstanbul’dan Haremeyn’e Surre-i Hümayun

Dr. Coşkun Yılmaz

Bir Hac Güzergâhı ve Merkezi Olarak İstanbul

Prof. Dr. İsmail Kara  

Bir Osmanlı Hacısının Yolculuğu: İstanbul’dan Haremeyn’e

Prof. Dr. Mustafa S. Küçükaşcı  

Musikimizde Hac

Prof. Dr. Mustafa Uzun 

 

19.15-20.00 İKRAM

 

20.00-SERGİ AÇILIŞI: SURRE-İ HÜMAYUN VE HAC

 

20.30-KONSER: HAC İLAHİLERİ

Mehmet Kemiksiz ve Grubu

 

5 EYLÜL CUMA: SURRE-İ HÜMAYUNUN TÖRENİ

11. 30  Mihrimah Sultan Camii:  KURAN-I KERİM, MEVLİD-İ ŞERİF, KASİDE VE NAATLAR

Aziz Bahriyeli, Amir Ateş, Arap Celal, ……………………., …………………..,

 

14.00-Üsküdar Meydanı: SURRE-İ HÜMAYUNUN’UN GEÇİŞ TÖRENİ

Mehteran göstesi Selamlama konuşmaları Surre-i Hümayun’un Harem’e hareketi

İstanbul’dan Haremeyn’e son Surre Alayı’nın ulaşmasının üzerinden bir asır geçti. Milletimizin kutsal beldelere muhabbet ve hürmetinin nişanesi olarak asırlarca süren Surre Alayı geleneğini tarihi bir miras olarak Üsküdar’da canlandırıyoruz.

“SURRE: ÜSKÜDAR’DAN HAREMEY’E KUTSAL YOLCULUK” programımıza katılarak bu tarihi sahnenin tasvirine şahitliğinizi bekliyoruz.

Saygılarımla

Hilmi Türkmen

Belediye Başkanı