GEÇMİŞİ MODERNLE HARMANLAYAN "MOSTRA KARNAVALI"NDA RENKLİ GÖRÜNTÜLERLE EĞLENCE ZİRVE YAPTI…

Karnaval kortejine barış güvercini ‘savaşa hayır’ mesajıyla damga vururken, etkinliğe bu yıl ikinci kez katılan İzmir etkinlik firması Anatolia Organizasyon’un dev Emoji Korteji’yle
sergilediği renkli gösterisi festival coşkusunu zirveye taşıdı.

Ada halkı ile korsanların mücadelesinin canlandırıldığı talimi dansı ise izleyenlerden tam not aldı. Etkinliği izlemek üzere adaya geçen Türk turistler ile Sakız halkı düzenlenen etkinliklerde hep beraber dans edip eğlenerek, dostluk bağlarını güçlendirdi.

Günümüzden yaklaşık 2 bin 500 yıl öncesine dayanan ve modern karnavalların temeli
sayılan Dionysos Şenlikleri’nin devamı niteliğindeki Apokries eğlenceleri her yıl Temiz
Pazartesi Yortusu’ndan önceki Cuma akşamı Mostra Karnavalı’nın da gerçekleştirildiği
Tymiana köyündeki sokak partisiyle başlıyordu. Ancak Selanik’te iki yıl önce (28 Şubat
2023) 57 kişinin can verdiği tren kazası faciasının protesto edilmesi ve bu kapsamda ülke
genelindeki genel grev nedeniyle Pazar gecesine ertelendi. Thymiana köyündeki
eğlenceler gündüz Kuzeydoğu Ege'nin en büyük karnavalı olan Mostra’yla zirve yaparken, akşamında da sokak partisiyle doruğa ulaştı.

TÜRK ACENTELER ÖZEL TURLAR DÜZENLEDİ
Antik mirası günümüz figürleriyle birleştiren tarihi geleneğin canlandırıldığı karnavalı
izlemek ve Apokries Festivali eğlencelerine katılmak üzere Çeşme’den Sakız Adası’na
geçen yaklaşık 1.300 Türk ziyaretçi her iki gümrükte de uzun kuyruklar oluşturdu.
Festival eğlenceleri için Türk acenteleri özel turlar düzenlerken, gemi firmaları da sefer
sayılarını ikiye çıkardı. Kentteki konaklama tesislerinde doluluk oranı yüzde 90’nı geçti.

HEM DÜŞÜNDÜRÜP HEM DE GÜLÜMSETTİ
Her yıl büyük bir coşkuyla kutlanan Mostra Karnavalı’nın kortejinde çeşitli hicivlerle
verilen mesajlar etkinliği izlemeye gelenleri hem düşündürüp hem de gülümsetti.
Avrupa’daki benzerlerini aratmayan kortejde, araçların ve araçlarla çekilen römorkların
üstünde yer alan dev maket heykellerle sosyal, ekonomik, politik, kültürel ve ekolojik
temalar içeren hicivler yapılırken, verilen güncel ve siyasi mesajlar dikkat çekti.
Karnaval’da bu yıl ilk kez Helmepa standı kurularak “çevreyi koruyor muyuz, korumuyor
muyuz?” sorusuna yönelik bir anket yapıldı, ziyaretçilere çeşitli hediyeler dağıtıldı.

EMOJİ KORTEJİ İZLEYİCİLERE NEŞELİ ANLAR YAŞATTI
Yapımı 18 yılda tamamlanan Selanik Metrosu ana temasıyla, Cadılar Bayramı havasında
gerçekleştirilen Mostra Karnavalı’nda, Türkiye’nin önde gelen İzmir etkinlik firması
Anatolia Organizasyon bu yıl ikinci kez dev maketleriyle kortejde yer alarak, etkinlik
boyunca izleyicilere neşeli anlar yaşattı. Geçtiğimiz yıl “Dev Kukla Korteji” ile büyük yankı
uyandıran Türk organizasyon firması, bu yıl ise Karnaval’a bambaşka bir konseptle katılım
sağladı. “Emoji Korteji” gösterisi, festivalin en dikkat çeken etkinliklerinden biri oldu. Dev
emoji karakterlerinin kortej eşliğinde halkla buluştuğu gösteri, izleyenlerden büyük
beğeni toplarken, Türk ve Yunan halklarının bir araya geldiği bu özel etkinlik, iki ülke
arasındaki dostluk köprüsünü bir kez daha pekiştirdi.

EĞLENCELERİNİN EN RENKLİSİ, CÜMBÜŞLÜSÜ VE DORUK NOKTASI; MOSTRA
Bu yıl 20 Nisan Paskalya yortusuyla sona erecek Ortodoks inancı ‘Et Perhizi’ döneminin
başlangıcı olan Apokries etkinliklerinin en renklisi, en cümbüşlüsü ve doruk noktası Pazar
günü adanın güney kısmında kırmızı dekorasyon taşı ile ün yapmış Thymiana Köyü’nde
gerçekleştirilen Mostra Karnavalı kortejiyle yaşandı. Başlangıçta Orta Çağ’da Sakız
Adası’nı istila eden korsanlara karşı kazanılan zaferin anısına yapılan, günümüzdeyse
eğlence ve kültürel paylaşımın adresi haline gelen karnaval, köyün Sanat ve Kültür
Derneği “MEOTH” tarafından Chios Belediyesi’nin katkılarıyla düzenlenirken, etkinliğe ilgi
yine oldukça yoğundu.

ADA HALKI İLE KORSANLARIN MÜCADELESİNİN CANLANDIRILDIĞI TALİMİ DANSI
İZLEYENLERDEN TAM NOT ALDI
Konuksever Sakız adası halkının yaratıcı buluşlarıyla daha eğlenceli hale getirdikleri
karnaval adanın yerel televizyonları tarafından canlı olarak verildi. Karnaval kortejinin bu
yılki ana teması ‘Selanik Metrosu’ olurken, olmazsa olmazlarından kökleri Ortaçağ’a
uzanan Mostra adeti de canlandırıldı. Bu kapsamda Sakız halkının korsanlara karşı
mücadeleleri ve korsan saldırılarına karşı direniş ritüelleri sahnelendi. Özel kıyafetli
palikaryaların kılıç oyunlarıyla ada halkı ile korsanların mücadelesinin canlandırıldığı
Talimi adı verilen bu dans gösterisinin ardından tumbia ve payavla müzik aletleriyle
çalınan müzik eşliğinde de Detos dans gösterisi yapıldı. Dans gösterilerinin bitiminde
karnaval korteji yürüyüşe geçti.

ORTAÇAĞ' A AİT KIYAFETLER, HER TÜRDEN KOSTÜM VE MASKE
Ada halkının üç ay önceden hazırlanmaya başladığı festivalde Thymiana köy halkının
gönüllülerinden oluşan kişilerin tasarladığı ve kendi imkanlarıyla diktiği rengarenk
kostümler kortej geçit törenine katılan göstericilerin üstlerini süsledi. Köydeki tüm okullar
da sınıf sınıf tasarladıkları kostümlerle törene renk kattı. Tarihi geleneğin modern
çizgilerle canlandırıldığı karnavalı izlemeye gelenler Orta Çağ’a ait kıyafetler ve kostümler
giyen çeşitli ilginç maskeler takan ada halkının renklendirdiği Thymiana Köyü’nün
sokaklarında keyifli bir gün geçirdi. Karnavalda dikkat çeken kostümler arasında korsan,
cadı, rahip-rahibe, palyaço, koyun, uğur böcekleri, hipiler, sevimli arılar, Arap şeyhi ve
kadın kıyafeti giymiş erkek tiplemeleri vardı.

HERKES MOSTRA’NIN RUHUNU GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE HİSSETTİ
Eğlenceli bir panayır olarak, çeşitli ikramların yer aldığı yerel bir bayram havasında
kutlanan Karnaval’da sokaklara kurulan mangallarda hazırlanan yiyecekler ve yerel
içecekler konuklara ikram edildi. Festivale katılan DJ sanatçılarıyla saatlerce eğlenen yerli
ve yabancı herkes Mostra’nın ruhunu geçmişten günümüze hissetti. Mostras geleneğini
sürdüren karnaval etkinlikleri, müzik, dans, maskeli balolar, renkli kortej geçidi ve
eğlence dolu karnaval çılgınlıklarıyla tamamlanırken, ziyaretçiler yine çok eğlendi.

GÜNDÜZ: DOSTLUK VE EĞLENCEYİ BİR ARAYA GETİRDİK
Mostra Karnavalı’na yaratıcı gösterileri ve benzersiz ‘Emoji Korteji’ ile renk katarak
damga vuran Anatolia Organizasyon’un kurucusu İsmail Gündüz, etkinlikle ilgili yaptığı
özel açıklamada, Karnaval’a ikinci kez katılarak bu coşkuya ortak olmanın kendileri için
büyük bir gurur olduğunu vurgulayarak, “Türkiye’den bir firma olarak Sakız Adası’nda
sanatsal etkinlikler gerçekleştirmek ve Yunan halkıyla kültürel bağlarımızı güçlendirmek
bizleri çok mutlu ediyor. ‘Emoji Korteji’ gösterimizle festivalin enerjisini yükseltirken,
dostluk ve eğlenceyi bir araya getirdik. Gelecek yıllarda da bu tür uluslararası
organizasyonlarda yer almaya devam edeceğiz.” dedi.

AVGERİNOU: TÜRK ZİYARETÇİLER KARNAVAL COŞKUMUZA ORTAK OLMASI BİZİ MUTLU EDİYOR
Thymiana Kültür ve Sanat Derneği (MEOTH) Başkanı Aspasia Avgerinou, yaptığı özel
açıklamada Türk ziyaretçilerin de karnaval coşkularına katıldıklarından duyduğu
memnuniyeti belirterek, “Karnaval sadece eğlence için değil, kültür anlamında da önemli
bir etkinlik. Bu bakımdan ada dışından da birçok ziyaretçi geliyor. Türkler de bu
geleneklerimizi öğrendiklerinden bu yana geliyorlar, bu da bizi memnun ediyor.
Karnavalımızı büyük bir sevgiyle kucakladılar. Bunun için çok teşekkür ediyoruz. Çünkü
bugün buradalar ve bizimle birlikte eğleniyorlar. Gördüğünüz gibi müthiş bir eğlence ve
sevinç var. Pozitif mesajlar veriliyor. Çünkü hayatımızda da böyle olmalıyız,
gülümsemeliyiz. Kahkahamız, hayata olumlu bakış açımız.” diye konuştu.

İLERLEYEN YILLARDA DA ANATOLİA ORGANİZASYON’U ARAMIZDA GÖRMEK İSTİYORUZ
MEOTH Başkanı Avgerinou, “Geçtiğimiz yıla dek karnavalımızı yerel katılımcılarla
düzenliyorduk. Geçen sene ilk kez bir Türk etkinlik firması İzmirli Anatolia Organizasyon,
kortejimizde yer almıştı. Bu yılki etkinlikte yine karnavalımızda bize eşlik ettiler ve
halkımız tarafından yine büyük ilgi gördüler. Etkinliğimize ayrı bir renk katan ekibe
teşekkürlerimizi iletiyor, ilerleyen yıllarda da hep beraber doyasıya eğlenmek ve iki ülke
arasındaki dostluk köprüsünü daha da güçlendirmek için kendilerini aramızda görmeyi
arzu ediyoruz.” dedi.

KORTEJDE 7 FARKLI TEMA
MEOTH Başkanı Avgerinou, Mostra Karnavalı’nda gerçekleştirdikleri etkinlikle ilgili de şu
bilgileri verdi: “Selanik metrosu, ilk olarak bir yüzyıldan daha uzun bir süre önce planlanmıştı. Ancak yıllarca bürokratik gecikmeler, finansman sorunları ve yerine getirilmeyen vaatler yüzünden en son olarak da çalışmalar sırasında bulunan arkeolojik kalıntılar nedeniyle tamamlanması neredeyse 20 yıl sürdü. Nihayet geçtiğimiz yıl sonu bir kısmı açıldı. Uzun yıllar bir türlü tamamlanamayan metro çalışmaları halk arasında bir espri malzemesi olarak kullanıldı. Biz de bu yılki karnavalda ana tema olarak Selanik Metrosu’nun yıllarca tamamlanamamasını hicvettik. Kortejde yine birbirinden ilginç konuları işlediğimiz ve mesajlar verdiğimiz 7 maket hazırladık. Kortejimizde korsan gemimiz başı çekti. Yapay Zeka teknolojisi hızla gelişiyor ve modern yaşamın birçok alanında dönüşümlere yol açıyor, buna ithafen ‘Yapay Zeka Kraliçesi’ maketine yer verdik. Ayrıca Lilo&Stich çizgi karakteriyle sevgi, kardeşlik, barış, ırksal eşitlik, tüm insanların birliği gibi konularda mesajlar sunduk. İnfluencerları ve onları takip eden insanları koyun kılığına girmiş olarak hicvettik. Ve arkadan kontrast olarak uno kostümü giymiş bir mürettebat yer aldı. Sosyal paylaşım platformlarında önümüze ne konursa koyun gibi onu izliyoruz. Bunu hicvettik. Savaşlara atıfta bulunarak barışı simgeleyen güvercin figürlü savaş karşıtı bir tank, Sexy Helikopter ve son olarak da Engellilerden oluşan Disco ile kortej yürüyüşümüzü
gerçekleştirdik. Karnaval yine oldukça eğlenceli geçti. Tüm misafirlerimizi karnaval
coşkumuzu tekrar yaşamak ve eğlencelerimize katılmak üzere seneye yine adamıza
bekliyoruz.”

FREZOULİS: ATALARIMIZIN GELENEĞİNİ DEVAM ETTİRİYORUZ
Thymiana Kültür ve Sanat Derneği eski Başkanı ve aynı zamanda karnavalın talimi dans
gösterisinin baş aktörü Kiriakos Frezoulis ise yaptığı özel açıklamada tarihi Ortaçağ’a
kadar uzanan Mostra Karnavalı’nın tarihçesi hakkında bilgi vererek şunları söyledi:

“Tarihi gelenek, Orta Çağ'da 15. ve 16. yüzyıllarda, korsanların Ege adalarını ve sakız,
portakal, mandalina bakımından zengin olan Sakız Adası'nı yağmalamasıyla meydana
gelen bir olaydan geliyor. Korsanların geldiğini öğrenen ve sık sık maruz kaldıkları korsan
saldırılarından bıkan halk, eğlencenin verdiği coşkuyla korsanlarla savaşacak cesareti
toplar ve onlarla mücadele eder. Köylüler bu kez korsanları yener ve savaşın galibi
olmanın verdiği heyecanla da korsanları orada “Mostra”laştırırlar; yani asarlar. Korsanlar
o zamandan beri bir daha köyümüze ve adamıza gelmediler. Atalarımız bu olayı her yıl
kutlarlardı. Biz gençler de olanların unutulmaması için, birlik ve beraberliği temsil eden bu
anlamlı günü ve geleneği çeşitli etkinliklerle kutlamaya devam ettiriyoruz. Bu büyük
zaferi kutlamak için her sene festival ayının son Pazar günü korsanlar gibi giyiniyor
‘talimi’ adı verilen kılıç oyunlarıyla köyümüzün sokaklarında eşsiz bir müzik eşliğinde dans
ederek savaşı yeniden canlandırıyoruz. Dansçılar iki gruba ayrılır Thymianoussoslular ve
korsanlar. Çiftler halinde dans edilir, Bre-Bre-Bebek-Bebek" diye bağırarak büyük kılıçlar sallanır. Sonunda hep birlikte, birbirlerinin omuzlarından tutarak Deto dansı yapılır. ‘Mostra’ demek, ‘takdim etmek’ demektir. 1962 yılında hayatımızı hicveden modern
temalarla Karnaval eklendi. Günümüzdeki kutlamalar ise köyün kültür derneği “MEOTH”
tarafından 1976’dan itibaren aralıksız yaşatıyor."

GELENEKSEL DÜĞÜN, KARKALUSES DANSI, KADI AĞA ADETİ
Yunan mitolojisinde bağcılık, şarap, haz, cümbüş ve coşkunluk tanrısı olan Dionysos’a
atfen şaka, şarap ve eğlencenin ön planda olduğu, birbirinden ilginç adetlerin
canlandırıldığı Apokries Festivali kapsamında Pazartesi günü de adanın farklı köylerinde
farklı etkinlikler düzenlendi. Nehori köyünde geleneksel düğün, dans ve müzik gösterileri,
Thymiana köyünde Mostra adeti, adanın güney köylerinden Pyrgi'de Karkaluses dansı, Mesta, Olimpi, Elata ve Lithi’de Kadı Ağa adeti yaşatıldı. Volisos Köyü'nde Diplos (Çifte Adeti) eğlenceleri, Agios Georgios Sikusis Köyü'nde temsili cenaze töreni adeti canlandırıldı.

40 GÜN ET YEMEME ORUÇ SÜRECİ BAŞLIYOR
Pazartesi günü adanın çeşitli köylerinde yapılan Apokries Festival eğlenceleri aslında
Temiz Pazartesi (Kathara Deftera) diye anılan dini yortu öncesinde gerçekleştirilen bir
kutlama. Kutlamalarının ardından ‘Sarakosti’ yani Büyük Perhiz’ (Lent) 40 gün et yememe
oruç süreci başlıyor. Ortodoks Hristiyanlar’ın inancına göre Temiz Pazartesi’den itibaren
İsa Mesih’in dirildiği gün olan Paskalya’ya dek 40 gün et ve et ürünleri ile beraber
hayvansal gıdaların tüketimi hafta hafta azaltılıp, tamamen kesiliyor. İsa Mesih’in çölde,
Musa ve İlyas Peygamberlerin ise kendi dönemlerinde tuttukları 40 günlük oruçtan
esinlenilerek kanun hükmüne konulan Büyük Paskalya Orucu’nun başladığı Temiz
Pazartesi, dini bir yortu olmakla beraber aynı zamanda Yunanistan'da resmi tatil günü.

Fulya OMAÇ / Sakız Adası - YUNANİSTAN



                Thymiana Kültür ve Sanat Derneği (MEOTH) Başkanı Aspasia Avgerinou


                           İzmirli Anatolia Organizasyon’un kurucusu İsmail Gündüz

        Thymiana Kültür ve Sanat Derneği eski Başkanı Kiriakos Frezoulis (sol başta
                beyaz gömlekli) ve korsanlarla köy halkının Talimi dans gösterisi


                                                Karnaval kortejinden görseller
                                                                                              Karnaval kortejinden görseller


               Geçmişi modernle harmanlayan Mostra Karnavalı’nda ilginç kareler