ÇOCUKLARDA APANDİSİTİN TANI VE TEDAVİSİ

APANDİSİT NE DEMEKTİR? APENDİKS NEDİR? GEREKSİZ BİR ORGAN MIDIR?

Apandisit, kalın bağırsağın başlangıç kısmında bulunan apendiks vermiformis denilen bir ucu kör sonlanan yapının iltihabına denir. Halk arasında ‘Kör Bağırsak’ olarak adlandırılmıştır. Apendiks görev açısından bir nevi boğazımızdaki bademcik benzeri bir yapıdır. Gereksiz bir organ değildir. Bir nevi ince bağırsak ile kalın bağırsak birleşim yerinde bademciğin yaptığını yapan bir kalın bağırsak kısmıdır. Apandisitin nedeni apendiksin iç kısmının tıkanmasıdır. Apendiksin iç kısmındaki lenf dokuları enfeksiyonlar nedeniyle büyür. Böylece apendiksin iç kısmı daralır. Fekalit dediğimiz dışkı parçaları, bağırsak parazitleri, kiraz çekirdeği ve bazı yabancı cisimler apendiksin iç kısmını tıkayabilir. Tıkanan ve bir ucu kör olan apendiks içindeki salgıların birikmesi ile büyür, iltihaplanır ve sonunda patlar. Apandisit 6-12 yaşındaki çocuklarda sık görülür.

ÇOCUKLARDA APANDİSİTİN BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR?

Önce iştahsızlık ve sonrasında karın ağrısı olur. Karın ağrısı başlangıçta göbek çevresindedir. Sonrasında karnın sağ alt tarafına yerleşir. Kusma da tabloya eşlik edebilir. Bazen ağrı şekli değişik olabilir. Halk arasında gizli apandisit denilen durumlarda ağrı sırta vurabilir. Mesaneye doğru uzamış apandisitlerde ise bulgular idrar yolu enfeksiyonunu taklit edebilir. Akut apandisitlerde ateş sık görülmez. Eğer ateş varsa bu genellikle patlama belirtisidir.

ÇOCUKLARDA APANDİSİT TANISI NASIL KONULUR?

Başlangıç safhasında çocuk normale yakındır. Fakat hastalık ilerledikçe keyfi kaçmış bir çocuk karşımıza çıkar. Çocuklar öne doğru eğilmiş biçimde topallayarak yürürler. Merdiven çıkmakta zorlanırlar. Küçük çocuklar ise özellikle sağ bacaklarını karınlarına doğru bükerek hareketsiz yatmayı tercih ederler. Karnın sağ alt tarafına dokundurmazlar. Çocuk her iki topuğunu kaldırıp aynı anda yere vurunca karın ağrısında artış hisseder. Patlama olmuş apandisitte ise karnın her tarafında bu bulgular olur ve buna tahta karın denir. Apendiksin yerleşimine göre bazen idrar ve kaka yapmakta zorlanma olabilir.  Muayene masasına çok rahat çıkan, hareketleri hızlı olan, kendi ayakkabısını rahatça bağlayabilen ve oda içinde koşabilen çocukta apandisit olma olasılığı düşüktür. Fakat bazı çocuklar ameliyat olacağını anlarlar ve ağrılarını gizleme yolunu seçerler. Bu duruma karşı da uyanık olunmalıdır.

PATLAMIŞ APANDİSİT

Apandisit vakalarında patlama oranı %20 civarıdır. Çocuğun yaşı küçüldükçe bu oran artmaktadır. Apandisit başladıktan genellikle 24-36 saat sonra patlama olmaktadır. Çocuk düşkün görünümdedir. Sarı-yeşil renkte kusmaktadır. Yüksek ateşi vardır. Yürümekte zorlanmakta ve karnına dokundurmamaktadır.  Çocuklarda apandisit patlamasının belli başlı nedenleri; ailenin durumun farkına geç varması, karın ağrısı olan çocuğa başlangıçta ağrı kesici verilmesi ve özellikle altı yaşından küçük çocukların tanılarının zor konulmasıdır.

APANDİSİT HANGİ HASTALIKLAR İLE KARIŞABİLİR?

İshal ve idrar yolu enfeksiyonu apandisit ile sık karışan tablolardır. İdrar yollarında taş olması, kızlarda yumurtalığın dönmesi, yumurtalık kistleri, safra kesesi iltihabı, karın içi enfeksiyonlara bağlı lenf bezi büyümeleri apandisit ağrısını taklit edebilir. Apendiksin idrar yollarıyla yakın komşuluğu olduğu için apandisitte idrar yolu enfeksiyonunu düşündürecek bulgular olabilir. Ayrıca patlamış apandisitlerde peritonit ishali dediğimiz durum ile normal ishal karışabilir. Bu yüzden sağ alt kadran hassasiyeti olan her çocuk çocuk cerrahisi uzmanına danışılmalıdır.

APANDİSİTİN TEDAVİSİ NEDİR?

Apandisitin tedavisi cerrahidir. Fakat bazen başlangıç aşamasında olan ve apendiksin iç kısmının tam olarak tıkanmadığı vakalarda hastaneye yatırılarak yapılan damardan antibiyotik tedavisi ve bağırsakların dinlendirilmesi ile tanblo geriletmekte ve bu tedavi hastayı operasyondan kurtarmaktadır. Bu tedaviye cerrah karar vermeli ve onun kontrolünde yapılmalıdır.

Apandisit cerrahisi açık ve kapalı ameliyat olarak yapılmaktadır. Akut apandisitlerde 1-2 gün, patlamış apandisitlerde ise 5-7 gün hastane yatışı gerekebilmektedir.

HOCAM SON OLARAK ANNE VE BABALARA NELER TAVSİYE EDERSİNİZ?

Çocuklarda karın ağrılarının ek sık cerrahi nedeni apandisittir. Çocukluk çağındaki apandisit özellikle tanı koyma aşamasında erişkinlerden farklılık arz eder. Çünkü çocuk kendini ifade edemez veya bazen korku nedeni ile ağrısını gizleme yolunu seçebilir. Karın içi yapılarının birbirine çok yakın olması nedeniyle de geç tanı konulması veya tanı konulamaması durumlarında hayati tehlikeler oluşabilmektedir. Bu yüzden anne-babalara ve hekimlere önemli görevler düşmektedir. Anne – babalar karın ağrısı olan çocuklarını ağrı kesici vermeden önce bir çocuk ve-veya çocuk cerrahisi hekimine muayene ettirmelidirler. Halk arasında basit olarak algılanan apandisitin çocuklarda ölüme kadar giden sorunlara yol açabileceğini unutmamalıdırlar.  Diğer yandan çocukluk çağı karın ağrılarında acil, çocuk, radyoloji ve çocuk cerrahisi hekimlerinin baştan itibaren ortak hareket etmeleri önem arz etmektedir.